انواع نیم پرده:
نیم پرده بر دو گونه است :
- نیم پرده ی دیاتونیک
- نیم پرده ی کروماتیک
نیم پرده ی دیاتونیک ( Diatonique) :
همواره میان دو نت غیر همنام - و البته پیاپی - جای می گیرد . یک یا هر دو نت تشکیل دهنده ی نیم پرده ی دیاتونیک می توانند با ، یا بدون ، نشانه ( ها ) ی تغییر دهنده باشند .
نیم پرده ی کروماتیک (Chromatique ):
همیشه میان دو نت همنام - و در جای همانند روی حامل - قرار می گیرد . این نیم پرده همواره میان یک نت ، و همان نت که « دیز » یا « بمل » شده ، به وجود می آید . به گفته ی دیگر ، دست کم یکی از دو نت تشکیل دهنده ی فاصله باید دارای نشانه ی تغییر دهنده باشد.
هرگاه فاصله ی یک پرده ای میان نت های پیاپی به دو نیم پرده تقسیم شود ، ناچار یکی از نیم پرده ها دیاتونیک ، و دیگری کروماتیک خواهد بود . مثلا میان نت های « دو » و « ر » ، نت « دو - دیز » نیم پرده ی اول را کروماتیک و دومی را دیاتونیک می کند و نت « ر - بمل » به عکس.
قبلا گفته شد که فاصله ی یک پرده ای میان نت های پی در پی را دوم بزرگ ، و فاصله ی نیم پرده ای میان دو نت پیاپی را دوم کوچک می نامند .
در تکمیل این گفته باید نکته ی دیگری را نیز افزود : فاصله ی نیم پرده ی دیاتونیک را دوم کوچک و نیم پرده ی کروماتیک را « اول افزوده » می گویند .
معکوس فاصله:
هر فاصله ( البته ساده ) می تواند معکوس شود . هرگاه نت بم فاصله را یک اکتاو بالا ببریم ، فاصله ی تازه ای به دست می آید که معکوس فاصله ی اصلی است ؛ می توان به جای بالا بردن نت بم فاصله ، نت زیر را یک اکتاو پایین آورد.
در هر حال هرگاه جای نت های اول و دوم فاصله چنان عوض شود که جهت فاصله هنوز از پایین به بالا باشد ، فاصله معکوس شده است. میان عدد ترتیبی هر فاصله و عدد ترکیبی معکوس همان فاصله همواره رابطه ای وجود دارد .
معکوس فاصله ی سوم همواره فاصله ی ششم است و معکوس فاصله ی پنجم ، فاصله ی چهارم است. به گفته ی روشن تر ، مجموع اعداد ترتیبی هر فاصله و معکوس آن همواره 9 است .
به این ترتیب :
- معکوس فاصله ی یکم فاصله ی هشتم
- معکوس فاصله ی دوم فاصله ی هفتم
- معکوس فاصله ی سوم فاصله ی ششم
- معکوس فاصله ی چهارم فاصله ی پنجم
- معکوس فاصله ی پنجم فاصله ی چهارم
- معکوس فاصله ی ششم فاصله ی سوم
- معکوس فاصله ی هفتم. فاصله ی دوم
- معکوس فاصله ی هشتم. فاصله ی یکم
