لوب پشتی مسئولیت دیدن را بر عهده دارد و در نقص های آن شخص قادر به دیدن به شکل درست نیست. لوب اهیانه یا پریتال مسئولیت درک حسی را بر عهده دارد. مثلا وقتی چیزی را لمس میکنید درک آن در قسمت پریتال صورت می گیرد. قسمت گیجگاهی مسئول در شنوایی و قسمت فرونتال یا پیشانی مسئول فعالیت های پیچیده مربوط و مخصوص به انسان هست و این فعالیت های پیچیده، مانند تفکر انتزاعی یا پیگیری های پیچیده و حل مسائل دشوار، در حیوانات دیگر، کمتر از انسان هست.
در حیوانات لوب پیشانی مغز کوچکتر از انسان است به طوری که مثلا در میمون، لوب پیشانی کوچکی را شاهد هستیم. در مورد عملکردهای پیچیده این لوب مخصوص انسان، مطالعات بسیاری انجام شده است. محتوای شخصیتی، چاره یابی، هیجانات، تمرکز، داوری، سخن گفتن و حرکات ارادی اندام ها از کارکردهای این لوب از مغز هستند. لوب پیشانی (فرونتال) یک منطقه مهم حرکتی محسوب می شود.لوب پیشانی بیشترین تعداد نورون های حساس به دوپامین را داراست و در اینجا هست که به اهمیت این هورمون و هورمون دیگر مرتبط با آن یعنی سروتونین درانسان پی می بریم.
وظایف کلی لوب پیشانی
- فعالیت های عالی همانند خلاقیت،شعور،منطق، آینده نگری، قضاوت، اصول اخلاقی و تفکر
- درجاتی از هوش
- شخصیت
- درجاتی از خلق و خو
- تا حدودی در حافظه
- مرکز تعادل راه رفتن
- تنظیم حرکات چشم ها
میبینیم که فعالیت های این لوب خیلی زیاد هست و برخی کارهایی که منجر به تفاوت انسان از حیوان می شود در همین لوب قرار دارد مخصوصا آینده نگری و اصول اخلاقی و مهمتر از همه این ها، تکلم و مرکز بیان هست که در این لوب قرار می گیرد. در طول فرگشت انسان، اندازه مغز انسان تقریبا سه برابر شد. بیشتر این توسعه در لایهٔ نئوکورتکس (قشر جدید مخ) قسمت پیشانی اتفاق افتاد. نئوکورتکس در فرآیند کارکردهای درکی متعالی نقش دارد و با خودآگاهی، زبان و عواطف مرتبط است.
این عملکردها بخصوص تکلم، سبب میشود تا لوب پیشانی به تنهایی نقش بزرگی را در انسان شدن ما بازی کند ولی شایسته است بیان کنیم ارتباطات بین نورون ها در قسمت های گوناگون مغز چنان پیچیده است که نم یتوان مثلا لوب پشتی مغز را خارج کرد ولی باز عملکردهای لوب پیشانی، با قدرت ادامه یابد و همه این قسمت ها با هم در ارتباطند. در نیمکره چپ، مرکز حرکتی تکلم درلوب پیشانی می باشد. از هم پاشیدگی نسوج این ناحیه باعث گنگی شده و بیمار قادر به گفتار نیست هرچند سخنان دیگران را به طور کامل درک می کند. گویا در این حالت با انسان عاقلی مواجهیم که هر چند با حنجره و دهانش سخن نمی گوید ولی می تواند با دستانش یا با پاها و حرکات صورتش سخن بگوید. پس همه انسانیت ما، باز در لوب پیشانی خلاصه نیست.
آنچه از لوب پیشانی باقی می ماند عبارتست از ناحیه ای که در جلو قرار داشته و مرکز شعور، منطق، تفکر و تا حدودی حافظه است.
از بین رفتن این قسمت از مغز در دو طرف، منجر به کم اهمیت دادن اصول اخلاقی شده و تصمیمات بیمار انفعالی می گردد. اگر آسیب بسیار شدید باشد خلاقیت حرکات از بین رفته و ممکن است با حالت اغماء اشتباه شود. قسمت جلوی مغز، زمانی که دچار خستگی و اختلال می شود، قدرت صبر و خویشتن داری را از انسان می گیرد و انسان را به هدف گرای کوتاه مدت تبدیل می کند. دیگر چنین آدمی نمی تواند به آینده ای که تقریبا زندگی او به آن تعلق دارد، بیندیشد. او منافع کوتاه مدت را به منافع بلند مدت ترجیح می دهد شاید به همین دلیل بوده است که انسان جدید و دور از معنویات و دین حقیقی، برای سال های طولانی این ناحیه جلوی مغز را منطقه خاموش می دید زیرا عملکردهای خرد حیوانی مشترک بین انسان و حیوان، مانند خوردن و خوابیدن و منفعت های مادی و یا آمیزش جنسی به صورت بی پروا و هوسی، چندان نیازی به عملکرد این قسمت مغز ندارد.
با این حال حیوانات بزرگ پیش از انسان مانند شامپانزه و بونوبو که لوب پیشانی کوچکتری دارند برخی خصیصه ها و رفتارهایی را که برای تکامل دین لازم است دارا می باشند. این خصیصه ها، هوش بالا، امکان ارتباط نمادین، نوعی هنجار اجتماعی، درک خود و نوعی مفهوم پیوستگی و حتی ابراز همدردی و تا حدی ایثار است. ولی این رفتارها اصلا قابل قیاس با رفتارهای مذهبی و دینی و اخلاقی انسان نیست حتی دفن کردن مردگان در میان انسان های نخستین یعنی نئاندرتالها به سختی دیده شده است یا اصلا دیده نمی شود و انسان پیشرفته هوموساپینس، نخستین موجودی بود که مرده خود را دفن کرد.
متاسفانه انسان مادی امروز با خاموش کردن بخش بزرگی از مغز خود حتی در برخی خصلت های مشترک با حیوانات، به عقب رفته است و حیوانات از او پیشی گرفته اند.