ایرانی که سعدی ها، خواجه نصیرها، مولوی ها، حافظ ها، دکتر حسابی ها، و بسیاری از دانشمندان و اندیشمندان مطرح جهانی را در خود پرورانده است و یکی از کشورهای دارنده ادبیات غنی و گذشته ای روشن در ارتباط با کتاب و کتابت بوده است.
همزمان با فرارسیدن هفته کتاب و کتاب خوانی و روز کتابدار، بازار اعلام آمار مطالعه و ارائه راهکار برای ترویج فرهنگ کتابخوانی و اهمیت مطالعه داغ داغ است و هر صاحب نظری ایده هایی را مطرح می کند که اگر عملی شوند این ننگ ساعات کم مطالعه ایرانی ها از جبین مبارک همه ما پاک می شود و این خبر که ایران در بین کشورهای منطقه رتبه نخست سرانه مطالعه را دارد به حقیقت می پیوندد. در ادامه به گوشه ای از این مبحث پراهمیت پرداخته می شود.
اما چرا کتاب، چرا مطالعه؟
کتاب، بهترین رابط میان گذشته و حال، و تنها مونس انسان های اندیشمند است که در عرصه های دانش و نوآوری نه تنها اهمیت خود را از دست نداده، بلکه جلوه های گسترده تر، تازه تر و پایدارتری یافته است.
بی گمان آنان که گام های بلندی در وادی پیشرفت های گوناگون برداشته اند، هرگز با کتاب و کتاب خوانی بیگانه نبوده اند، بلکه مطالعه را، عنصر اصلی و ضروری در زندگی خود می دانسته اند. زمانی که مردم یک کشور، کتابخوان و اهل مطالعه باشند، نوار پیشرفت و ترقی علمی و فرهنگی آن دیار پیوسته و ممتد خواهد بود.
اگر از کتاب به خوبی استفاده شود و در جای مناسب به کارگرفته شود چه بسا مسائل و مشکلات عدیده ای که کشور از ابعاد مختلف فرهنگی و اقتصادی با آن درگیر است حل شود. چندی است مبحث کتاب درمانی و استفاده از کتاب در جهت درمان بسیاری بیماری ها نیز مطرح است و چه خوب است برای درمان بسیاری از دردهای کشور از مرهم کتاب هم استفاده کنیم. پیشنهاد واژه هایی چون اقتصاد درمانی با کتاب، فرهنگ درمانی با کتاب و رفتار درمانی با کتاب را هم به دایره واژگانی مان اضافه کنیم. اگر در عرصه ها و میدان های فرهنگی، سیاسی و علمی، کتاب به خوبی به کار گرفته شود، قطعا می تواند کارایی خود را به نیکی به منصه ظهور برساند. روشن است که میزان پیشرفت فرهنگ در هر جامعه، بستگی تنگاتنگی به میزان مطالعه فردی و برخورد مناسب افراد آن جامعه با کتاب و کتابخوانی دارد.
چه کنیم تا جامعه ای کتابخوان داشته باشیم؟
مطالعه باید در همان کودکی در ذهن افراد نهادینه شود و ما باید تلاش کنیم تا نسل جوان و نوجوان خود را به مطالعه و کتابخوانی ترغیب کنیم. تقلید در دوران کودکی به وفور مشاهده می شود و بارها شاهد الگوبرداری کودکان از بزرگترها و قرار گرفتن آن ها در قالب شخصیت های مورد علاقه شان بوده ایم پدر و مادر کتابخوان و اهل مطالعه می توانند الگوی مناسبی برای مطالعه و کتابخوانی فرزندان شان باشند تا از این طریق بتوانند عادت رفتن به کتابخانه ها و مطالعه را در کودکان خود نهادینه سازند. اهمیت این موضوع، مجهز شدن تمامی کتابخانه های عمومی را به بخش کودکان و ایجاد مکانی مفرح برای کودکان ملزوم می سازد.
من چه کنم؟
کتابی که خواندید و دیگر نیاز نداشتید را بر روی نیمکتی، میزی یا صندلی در محل های پرتردد بگذارید و یادداشتی بر روی آن قرار دهید که کتاب را بخوانید و بعد از مطالعه در جایی پر رفت و آمد قرار دهید. خوب است برای ترغیب به خواندن جملاتی از کتاب را که تاثیر گذار است در یادداشت خود بنویسید.
هر کتابی که می خوانید را با دیگران شریک شوید و اطلاعات تان را در کانال های تلگرامی و وبلاگ ها حتی به شکل نظر منتشر کنید تا کسانی که وقت کافی برای خواندن ۲۰۰ صفحه کتاب ندارند بتوانند با خواندن ۵ صفحه از محتویات کتاب مطلع شوند و به نوعی شاید علاقمند شدند و کتاب را مطالعه کردند.
در زمان هایی که با دوستان تان مشغول حرف زدن هستید سعی کنید گاه گاهی از کتابی که جدیدا خوانده اید حرف بزنید، و تلاش کنید گفته هایتان را با مستندات ارائه کنید.
از فرزندان تان بخواهید برای کارهای شان دلیل بیاورند و هر گاه چیزی بلد نبودید بگویید باید مطالعه کنم و بعد پاسخ سوالت را می دهم. اینگونه کودک می آموزد هر حرفی را بی دلیل و بدون مطالعه نزند.
زمان بیماری کتاب بخوانید، کتاب های زیادی برای درمان بیماری ها معرفی شده اند امتحانش کنید بهتر از قرص و دارو است و کم خطرتر.
برای کودک تان هر از گاهی کتابی هدیه بگیرید. سعی کنید حداقل یک قفسه کتاب در منزل داشته باشید تا کودک تان از همان ابتدا کتاب را لمس کند و با آن انس بگیرد.
برای کودکان تان شب ها کتاب داستان بخوانید، کتاب را مشارکتی بخوانید به نوعی که کودک نیز شما را در خواندن یاری دهد.
مادران زمانی که باردار هستند با صدای بلند کتاب بخوانند، کودک متوجه می شود و نتایج پژوهش ها نشان داده است که کودک در زمانی که در شکم مادر است تاثیر می پذیرید.
به امید روزی که برای حل مسائلمان به جای حدث و گمان و ناامیدی از کتاب بهره ببریم.