متخصصان امراض پا هشدار می دهند مردانی که بدون جوراب، کفش می پوشند، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری های قارچی مانند "پای ورزشکار" هستند.
به گفته محققان College of Podiatry (دانشکده درمان امراض پا)، یکی از پیامدهای لخت بودن یا احتمال ابتلا به برخی عفونت های قارچی همچون عفونت موسوم به Athlete’s Foot (بیماری پای ورزشکار) است.
«اما استیونسون»، یکی از محققان این دانشکده با اشاره به خطرات ناشی از لخت بودن پا گفت: «بسته به میزان تعریق پا ممکن است مشکلاتی مرتبط با وجود رطوبت بیش از حد در این ناحیه بدن رخ دهد که از جمله می توان به آلودگی قارچی Athlete’s Foot و آسیب ها یا زخم های ناشی از آن اشاره کرد».
پای بسیاری از ورزشکاران اگرچه معمولا جوراب می پوشند، به دلیل فعالیت زیاد دچار تعریق بسیار زیاد می شود که به همین دلیل چنین عارضه ای اغلب در میان آنها (و نیز در میان سربازان) شایع تر است. بر همین اساس هم نام پای ورزشکار (Athlete’s Foot) به این بیماری قارچی اطلاق شده است.
این محقق ادامه داد: «پای انسان به طور متوسط روزانه ۰/۵ پینت (حدود ۲۳۵ میلی لیتر) عرق می کند. این میزان بیش از آن است که کفش تان بدون به پا داشتن جوراب بتواند آن را جذب کند».
عدم جذب عرق زمینه ماندگاری رطوبت را شدت می بخشد و فضای مرطوب و نمدار محل مناسبی برای فعالیت و ازدیاد بسیاری از باکتری ها و قارچ هاست. از جمله این عفونت ها، فعال شدن قارچی از جنس تریکوفیتون است که گفته شده عامل بروز بیماری شایع، مسری، و مشکل آفرین پای ورزشکاران (و سربازان) به شمار می رود و بویژه نواحی کف پا و پوست بین انگشتان را بیش از بخش های دیگر پا دچار عفونت می کند.
استیونسون به کسانی که به سبب پیروی از مد یا هر دلیل دیگری عادت دارند یا مجبورند کفش بدون جوراب به پا کنند توصیه کرد تا حد امکان این عادت را ترک کنند یا حداقل حتما به خشک نگاه داشتن مداوم فضای داخلی کفش خود توجه داشته باشند.
بسته های کیسه ای کوچکی وجود دارد که مخصوص جذب رطوبت اضافی است و احتمالا شما هم هنگام خرید برخی کالاها و لوازم، این بسته ها را درون آنها دیده اید؛ او افزود: «اگر خیلی به استفاده از کفش بدون جوراب تمایل دارید، از این کیسه ها می توان برای کاهش میزان رطوبت بهره برد.
همچنین لازم است صرفنظر از میزان علاقه تان به کفشی خاص از میان کفش هایتان توجه داشته باشید که هر روز همان یک جفت کفش را نپوشید و اجازه دهید در خلال پوشیدن کفشی دیگر، فضای کفش قبلی کاملا خشک شود و قارچ، باکتری یا هر آلودگی احتمالی دیگری در این فرصت کاملا از بین برود».
جوراب بپوشید تا سالم بمانید
دکتر بهروز باریک بین، متخصص پوست به سئوالات زیر در رابطه با پوشیدن جوراب پاسخ می دهد.
پوشیدن جوراب چه فوایدی برای سلامتی دارد؟
در هر پا حدود 250 هزار غده عرق وجود دارد، بنابراین پا محل عرق کردن است که این عرق کردن در برخی کاملا معمولی و در برخی دیگر مشکل ساز است. گاهی افراد از بوی بد پا شاکی هستند، عده دیگری هم به ویژه آنها که سابقه خانوادگی تعریق بیش از حد کف دست و پا دارند، از خیس شدن کف پاها و جوراب هایشان در برخی شرایط مانند استرس یا ورزش شاکی هستند.
در این مواقع، جوراب پوشیدن موجب جذب و تبخیر بیشتر عرق پا می شود. در شرایط آب و هوایی سرد، پوشیدن جوراب به حفظ رطوبت پاها کمک کرده و خطر یخ زدگی را کاهش می دهد. هم چنین موجب حرکت آسان پاها در کفش، گرم نگه داشتن پا، تمیز نگه داشتن و راحتی پا و پیشگیری از ابتلا به برخی بیماری های پوستی است.
از منظر سلامت، بهتر است چه جورابی بپوشیم؟
افراد باید جوراب متناسب با سایز پای خود را انتخاب کنند. جوراب های تنگ و گشاد هر دو دردسر آفرین هستند، به طور کلی بهترین جنس برای جوراب، نخ است چرا که قابلیت جذب رطوبت و عرق پا و تبادل هوا را از طریق جوراب نخی، داخل کفش بهتر صورت می گیرد.
البته بسته به شرایط، برای مثال در فصل زمستان و در نقاط سردسیر پوشیدن جوراب هایی با جنس گرم تر مانند جوراب های پشمی بهتر است.
آیا جوراب می تواند در برخی افراد واکنش های حساسیتی ایجاد کند؟
بله. برخی افراد به جنس خاصی از جوراب حساسیت دارند و به قرمزی و خارش پوست پا دچار می شوند. یعنی علایم اگزمای تماسی آلرژیک پیدا می کنند. در این موارد، پزشک متخصص پوست با دیدن علایم اگزمایی در پوست پا و شک به آلرژی تماسی، می تواند به کمک برخی آزمایش ها این شک را به یقین تبدیل کند.
البته گاهی، آلرژی پوستی فرد ناشی از رنگ پارچه است و ربطی به جنس آن ندارد. شایع ترین حالت آلرژی در این موارد، حساسیت به جنس کفش است. برای مثال در فردی که به چرم حساسیت دارد، با پوشیدن کفش چرمی و به مجرد خیس شدن جوراب در اثر عرق کردن و تماس پوست با آلرژن مورد نظر (چرم) از طریق رطوبت کفش و جوراب علایم حساسیت مانند خارش، قرمزی و گاه تاول و ترشح مایعات از پوست پا رخ می دهد.
درباره جوراب مناسب کودکان چه پیشنهادی دارید؟
پوست بچه ها نسبت به بزرگسالان حساس تر است. بنابراین توصیه می کنیم که در اطفال از جوراب های نخی استفاده شود تا امکان مشکلات حساسیتی به حداقل برسد. گرم نگه داشتن پای کودکان به ویژه هنگامی که شروع به راه رفتن می کنند، اهمیت خاصی دارد. جوراب در آنها می تواند از خراشیدگی، ساییدگی و بریدگی تا حدی جلوگیری و محافظت به عمل آورد.
به نظر شما، در چه شرایطی باید از جوراب استفاده شود؟
توصیه می شود که در محیط هایی که افراد متعددی تردد می کنند (مانند سالن های ورزشی) از جوراب استفاده شود تا امکان گرفتن بیماری های پوستی کف پا به حداقل برسد. از نظر بهداشتی بهتر است هنگام پوشیدن کفش ها و خروج از منزل جوراب مناسب به پا کنیم، اما در منزل در صورت استفاده از دمپایی های روفرشی شخصی، نیازی به استفاده از جوراب نیست.
قابل ذکر است هنگامی که در پایان کارهای روزانه به خانه برمی گردیم، جوراب های خود را شسته و خشک کنیم و برای استفاده روز بعد آماده کنیم. این کار به رفع خستگی پاها و به بهداشت آنها کمک می کند.
بعضی ها عادت دارند بدون جوراب به استراحت پرداخته و بخوابند. نظرتان در این مورد چیست؟
به طور کلی بدون پوشش بودن پاها، امکان تبادلات هوا و دما را در پوست پا بیشتر می کند و احساس آرامش می دهد، این در حالی است که برخی از افراد از سرد بودن پاها رنج می برند و به ویژه در فصل سرما نیاز دارند که با جوراب مناسب بخوابند. در رابطه با این افراد و کسانی که مبتلا به بیماری هایی مانند اسکلرودرمی هستند، پوشیدن جوراب در فصل سرما در خواب و بیداری لازم است. ضمن اینکه در افراد دیابتی پوشیدن جوراب مناسب تاکید می شود، چرا که جوراب در افراد دیابتی که اختلال حس پا دارند تا حدود زیادی از بریدگی های ناخواسته و زخم شدن پا جلوگیری به عمل می آورد.