مرور نیاز به تمرکز فراوان دارد. مرور بدون تمرکز مثل یک روخوانی بی فایده است. مرور هم مانند مطالعه، جزئی از مراحل یادگیری است و همان شرایط لازم را دارد. بهترین ساعات شبانه روز را باید به مرور اختصاص دهیم. صبح ها و ساعات آخر شب بهترین زمان برای مرور است.
برای مرورهای اولیه، پس از مطالعه که هنوز یادگیری ما کامل و عمیق نیست باید وقت بیشتری صرف کرد. مرور در این مرحله بیشتر شامل باز خوانی کامل کتاب و حل تمرین های آن می شود، ولی با گذشت زمان، مرورهای بعدی کوتاه تر و راحت تر می شوند. بعد هنگامی که تسلط پیدا کردیم می توانیم یک کتاب را در یک یا دو ساعت دوره کنیم.
اگر حجم تکالیف و تمرینات یک درس زیاد باشد می توانید آن ها را در مرور های مختلف تقسیم کنید و در هر نوبت بخشی از آن ها را انجام دهید. می توانیم امتحانات مدرسه را به فرصتی برای مرور هر درس تبدیل کنیم در این صورت تعداد مرور های ما به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد.
برای نظم دادن به مرور، می توانید از یک سر رسید استفاده و تاریخ مرور هر موضوع را در آن وارد کنید تا تکالیف مرور خود را برای هفته های آتی مشخص کنید. هر اندازه برنامه های مرور یک درس، منظم تر باشد، مفید تر واقع می شود. ولی این کافی نیست، برای رسیدن به موعد مرور لازم نیست صبر کنید هر موقع احساس نیاز کردید، دوره کردن را شروع کنید.
برای مرور صحیح بهتر است مراحل و شیوه درست آن را رعایت کنیم
الف) مرور می تواند به ۳ شکل زیر صورت پذیرد:
۱- مرور از روی جزوه و کتاب:
در این نوع مرور، داوطلب، مطلب را از منبع اولیه مجددا مرور می کند. یقینا حتی اگر فقط مطالب مهم و قسمت هایی که علامت زده شده نیز مطالعه شوند، باز هم مرور از روی جزوه زمان زیادی را صرف خواهد کرد.
۲- مرور با تست:
شما می توانید با زدن تست، ضمن حفظ آمادگی مطالب مورد مطالعه، آن را مرور کنید؛ اما مرور با تست نمی تواند جامعیت مطلب را تضمین کند. یعنی ممکن است بخشی از مطلب یا نکاتی وجود داشته باشند که در مجموعه تست مورد سوال قرار نگیرد.
۳- مرور از روی الگوی یادآوری (خلاصه نویسی):
این نوع مرور، کامل ترین و مطمئن ترین و نیز سریع ترین شکل مرور است. در این نوع مرور، شما باید الگوی یادآوری فصل مورد نظر را در ذهن خود رسم کنید و سعی کنید تمامی قسمت ها را یادآوری کنید و اگر نتوانستید بخشی از الگو را یادآوری کنید، باید ابتدا کمی به ذهنتان فشار بیاورید تا گرسنه شود و آنگاه می توانید از روی منبع اصلی (جزوه و کتاب) آن را کامل کنید. این کار باعث می شود تا شما تمامی مطالب را مرور کنید و مطلبی از قلم نیفتد. البته بعد از مرور الگو، می توانید تعدادی تست (به تناسب زمان و مبحث) نیز بزنید.
ب) مراحل صحیح مرور مطالب درسی:
اما اینکه با چه فاصله زمانی، مطالب را مطالعه و مرور می کنیم نیز اهمیت بسیار زیادی دارد. طبق تحقیقات صورت گرفته، مطالب باید یک روز بعد از رسم الگوی یادآوری فصل مجددا مرور شوند. تا یک هفته بعد مطالب در حافظه ما وجود دارد، اما یک هفته بعد باید مجددا الگو را به روش گفته شده مرور کرد. سومین مرور یک ماه بعد است و اگر مطالب ۴ ماه بعد مرور شوند، بیشتر جزییات در حافظه ما باقی خواهند ماند.
شما می توانید برای تنظیم دقیق این فواصل زمانی از یک تقویم استفاده کنید. به این ترتیب که بعد از رسم الگوی یادآوری، در فواصل یک روز، یک هفته، یک ماه و ۴ ماه، نام الگویی را که باید مرور کنیم، یادداشت نماییم تا در روز مرور آن را به طور کامل انجام دهیم. در ستون بعدی، تکنیک های افزایش دقت در جلسه امتحان را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
تکنیک های مرور مطالب درسی
مکمل مطالعه دقیق هنر انتقال دادن مطالب خوانده شده به حافظه بلندمدت است. اساسی ترین راه در این زمینه نیز مرور است.
مرور مطالب درسی چیست؟
فرض کنید که فردی، مطلبی را به طور دقیق مطالعه کرده است.
سوال: آیا کار تمام شده است؟
جواب: قطعاً خیر! چرا؟
به این دلیل که جایگاه درک مطلب بعد از خواندن دقیق، بستری متزلزل و غیرقابل اعتماد است. این جایگاه در بهترین شرایط، تنها قابلیت نگهداری مطالب خوانده شده، حفظ شده و درک شده را تا ۲ روز دارد و پس از آن با یک افت سریع و تصاعدی، حذف مطالب آغاز می شود.
این جایگاه «حافظه کوتاه مدت» نام دارد؛ حافظه ای مهم، اما موقت که در مطالعه باید به عنوان یک واسطه به آن نگریسته شود. واسطه ای که وظیفه انتقال داده های ورودی از طریق مطالعه را به حافظه بلندمدت، به عهده دارد.
درست است که با خواندن دقیق و یادگیری اصولی و درک عمیق، ۹۰ درصد از راه مطالعه را می پیماییم؛ اما باید حواسمان باشد اگر ۱۰ درصد باقی مانده مسیر تا مقصد نهایی را ادامه ندهیم، عملاً به هدف نرسیده ایم و کل تلاش انجام شده، بیهوده و بی نتیجه می شود. به بیان ساده، بیشتر آنچه را که در زمان مطالعه به دست آورده ایم، به راحتی بر باد می رود.
مرور هدفمند و سازمان دهی شده اساسی ترین عامل حفظ مطالب خوانده شده است و اطلاعات مهم حافظه کوتاه مدت را که هنگام مطالعه به دست آمده، به حافظه بلندمدت منتقل می نماید. همچنین زمان پایداری مطالب خوانده شده را در حافظه افزایش می دهد و قشر خاکستری مغز (کورتکس) را فعال می کند.