بزرگان گفته اند: «فرصت، به دست آمدنی نیست، بلکه به دست آوردنی است.» این، واقعیتی است که نیازمند خلاقیت و مدیریتی دقیق است؛ یعنی شما می توانید با استفاده صحیح و دقیق از فرصت های موجود، زمان را گسترش دهید، و در عوض تنبلی، بی نظمی و آشفتگی، دزدهای زمان شما هستند؛ اما چگونه می توان زمان را در اختیار گرفت و از آن بهترین بهره برداری را کرد؟ در اینجا نکاتی چند برای استفادۀ بهینه از زمان باقی مانده تا آزمون سراسری ارایه می شود.
* طول مدت مطالعه را تعیین کنید. دقت کنید که بعد از چه مدت مطالعه احساس خستگی می کنید؛ آیا 60 دقیقه مطالعه برای شما مناسب است؟ آیا 90 دقیقه مطالعه برای شما مناسب است؟ بعضی از افراد، بنا به دلایل مختلف، به وقفه های مکرر در حین مطالعه نیاز دارند؛ در ضمن، درس های مشکل تر به وقفه های بیشتری احتیاج دارند.
* از "زمان های مرده" استفاده کنید. گاه دانش آموزان علت درس نخواندن خود را معطلی در مطب دکتر یا مواردی مشابه ذکر می کنند. ما هم می پذیریم که نمی شود از این انتظارها خلاص شویم، ولی نیاز نیست که یک گوشه بنشینیم و با انگشتان دستمان بازی کنیم. بهتر است چنین شرایطی را از قبل پیش بینی کنیم و یک کتاب یا جزوه  را همراه خودمان داشته باشیم و مطالعه کنیم. همچنین لحظاتی که در اتوبوس یا صف تاکسی هستیم و به سمت منزل یا محل تحصیل خود در حرکتیم یا اوقاتی که پیاده به سمت مقصدی می رویم و به نوعی نمی توانیم برنامه خود را دنبال کنیم، جزو اوقات مرده محسوب می شوند. هر فردی برای مدیریت زمان می تواند از خود بپرسد که چه کارهایی را می تواند در وقت مرده انجام دهد؟ یک فرد موفق، همیشه برای وقت مرده خود، برنامه دارد و سعی می کند برخی از برنامه های خود را که می تواند در این زمان انجام دهد، موکول به آن کند تا نهایت استفاده را از زمان ببرد. حفظ لغات سخت زبان عربی، فرمول های ریاضی، شیمی، فیزیک و حفظ شعر یا آیه ای از قرآن یا مرور مطالب خوانده شده، نمونه هایی هستند که می توان آن را در وقت مرده انجام داد.
* به مدت یک هفته، همه افکار، اندیشه ها و فعالیت های خود را روی کاغذ بیاورید، انجام این کار به شما کمک می کند تا درکی از آنچه می توانید در طول یک روز انجام دهید داشته باشید. هم چنین می توانید وقت های تلف شده خود را در یک هفته محاسبه کنید. به این ترتیب و با شناسایی اوقات مفید و تلف شده، به زندگی خود سر و سامانی می دهید و بهتر می توانید کارها را سر موقع خودشان انجام دهید. درباره خودتان صادقانه قضاوت کنید و به دنبال زمان هایی باشید که می توانید از آن ها به صورت عقلانی تر استفاده کنید.
* روی یک کاغذ با خط خوانا عبارت "وقت را تلف نکن" را بنویسید و آن را در جایی قرار دهید که دایم جلوی چشمتان باشد تا سرانجام ملکه ذهنتان شود. هر چه وقت تلف کردن در زندگی ت ان کمتر باشد، کارها بهتر پیش می رود.
* زمان مشخصی برای ارتباط با دیگران تعیین کنید. تمرکز، در زمانی که دایم گوشی شما زنگ می خورد، ایمیل دریافت می کنید یا دیگران با یکدیگر صحبت می کنند، بسیار سخت است. ۳۰ دقیقه از زمان کار هر روز خود را برای برقراری ارتباط با دیگران بگذارید. پس از آن در کمال تعجب می توانید کارهای بیشتری را تکمیل کنید. اگر یک  اتاق مخصوص خود دارید، در زمان نیاز، از بستن در و گذاشتن علامت «مزاحم نشوید» روی آن نترسید. در حال مطالعه درس هایتان، در ها را روی اینترنت هم ببندید و نگذارید حواس شما را پرت کند.
* گُلِ وقتتان را پیدا کنید؛ چه زمانی شما بیشترین و بالاترین مقدار بهره وری خود را حس می کنید؟ ممکن است پس از صرف یک وعده غذا یا شاید ۴۵ دقیقه پس از خوردن چایی یا قهوه صبحگاهی، با توجه به تجربه روزانه خود، سعی کنید که اوقات حداکثر بهره وری خود را پیدا کرده و از آن برای پیشرفت و انجام کار هایی مهم و برای زمان های حداکثر بهره وری خود برنامه ریزی کنید و با انرژی زیاد کار های خود را انجام دهید. بهتر است که انجام کار های روتین و روزمره را بگذارید برای زمان هایی که بهره وری شما کاهش پیدا کرده است. من همیشه به دانش آموزان می گویم که گُلِ وقتتان را به درس هایی که آن ها را دوست ندارید، اختصاص دهید؛ چون برای درس هایی که آن ها را دوست دارید، همیشه حال و حوصله خواهید داشت، و مشکل سر درس هایی است که به آن ها علاقه ای ندارید. حقیقت آن است که انسان تمایل دارد کارهای راحت تر یا دوست داشتنی تر را در ابتدا انجام دهد و کارهای سخت را به بعد موکول کند؛ اما باید بپذیریم که هیچ بعدی وجود ندارد! بنابراین، کارهایی را که پر اهمیت تر و زمان بر تر یا خسته کننده تر  هستند، ابتدا انجام دهید‍‍؛ ضمناً فراموش نکنید که انرژی انسان در اول وقت، خیلی بیشتر از سایر اوقات است.
* محل مطالعۀ خود را مرتب کنید. مطمیناً در یک محیط نا مرتب و کثیف نمی توان بخوبی تمرکز کرد. نمود محیط کاری و حتی محتویات درون کیف شما در ذهن شما آشکار خواهد شد، و اگر همه چیز مرتب و سر جایش باشد، ذهن شما هم مرتب تر و راحت تر درگیر مسایل می شود تا اینکه دغدغۀ ذهن شما یافتن یک خودکار در بین انبوهی از کاغذهای روی میزتان باشد! در پایان هر روز، محیط کاری خود را مرتب کنید تا روز بعد را با یک حس توام با پاکیزگی و انرژی مثبت آغاز کنید.
* تقویم دیواری تهیه کنید. همه ما در خانۀ خود و درون کامپیوتر ها تقویم داریم، اما یک تقویم دیواری، قابل پنهان شدن از دید شما نیست و با وجود آن در محل زندگی، همیشه تاریخ قابل مشاهده است. این تقویم دیواری را جایی نصب کنید که قابل دیدن باشد (پشت سر خود نگذارید) و تاریخ های مهمی را که در ماه باید به یاد داشته باشید، به طور واضح علامت بزنید. بدین ترتیب، شما می توانید تاریخ و گذشت روز، هفته و ماه را کنترل کنید و هیچ رویداد مهمی در آینده فراموش نمی شود.
* سعی کنید برای یک روز با استفاده از کرنومتر، زمان شروع و پایان مطالعۀ خود را مشخص کنید، و حتی زمان  نوشیدن، صحبت کردن یا تماشای منظره از پشت پنجره را محاسبه کنید. در انتهای روز، ممکن است شگفت زده شوید که چقدر ساعت مطالعاتی محدودی داشته اید؛ در حالی که فکر می کردید در تمام روز به سختی مطالعه کرده اید.
* زمان مکالمه تلفنی خود را مدیریت کنید؛ به این طریق، احتمال انجام صحبت های طولانی و غیر ضرور کاهش پیدا می کند.

---