ماه تقویت اراده، ماهی که می توان «نه» گفتن را یاد گرفت، نظم و برنامه ریزی را تمرین کرد و شکوه معنویت را بیش از پیش احساس نمود.
بی شک، داوطلبانی که با بینش و بصیرت در تابستان سال گذشته که ابتدای سال کنکوری آن ها بود، مهمان این ماه شدند، بسیار شاکر پروردگار هستند که در مهم ترین سال تحصیلی خود، می توانند دو بار از برکت این ماه خدا، بهره بگیرند؛ البته همه می دانیم که برنامه ریزی برای مطالعه در این ماه، تا حدودی متفاوت با سایر ماه هاست و در ضمن لازم است که به تغذیه نیز توجه بیشتری نمود. در این مطلب تلاش می شود نکاتی که برای یک کنکوری در ماه رمضان ضروری است، ذکر گردد.
از تو حرکت از خدا برکت
بعضی ها تصور می کنند که در ماه رمضان نمی شود درس خواند و با این پیش فرض غلط، درس خواندن را رها و در کل، فعالیت درسی خود را متوقف می کنند. مطمین باشید که اگر شما با دل و جان و بدون بهانه گیری سراغ درس بروید، خدا هم یاور شما خواهد بود، و برخلاف تصورتان، مشکلی با عدم تمرکز یا کیفیت پایین مطالعه نخواهید داشت؛ در ضمن دقت کنید که این ماه برای شما بسیار سرنوشت ساز است؛ چون آخرین روزهای قبل از آزمون سراسری و زمان جمع بندی و افزایش سرعت در تست زنی است، و اگر این یک ماه را کوتاهی کنید، نتیجه مورد انتظارتان را بعد از یک سال مطالعه نخواهید گرفت.
زمان مطالعه
خوشبختانه در ایام ماه مبارک رمضان کلاس های درس تعطیل است و زمان در دست شماست و می توانید با توجه به روحیه و عادت مطالعاتی خود، برنامه ریزی کنید.
اگر از افرادی هستید که مطالعه در صبح را ترجیح می دهید و درس خواندن در شب برایتان سخت است، بهتر است که مطالعۀ خود را به صبح موکول کنید و بعد از خوردن سحری و خواندن نماز صبح و یاری خواستن از خدا، درس خواندن و تست زدن را شروع کنید و تا قبل از ظهر ادامه دهید. نکته ای که بسیار مهم است این است که در این ماه، بدن آماده ترین حالت ممکن را در طول شبانه روز در ساعات اولیه دارد و چه پسندیده است که بتوانیم در این ساعات حداکثر استفاده را ببریم؛ ساعاتی که شاید روزهای دیگر سال از آن ها محروم باشیم و آن ساعات بین الطلوعین و بعد از آن است؛ کاری که معمولاً دیگران از انجام آن محرومند؛ یعنی شروع مطالعه دقیقاً بعد از اذان صبح (مخصوصاً بعد از نماز اول وقت). دقت کنید که خوردن زیاد سحری مانع از گرسنگی شما در روز بعد نخواهد شد و فقط سنگین و خواب آلودتان می کند و نمی گذارد که درس بخوانید.
اگر هم جزو دسته شب زنده داران هستید، بعد از خوردن یک افطاری سبک و مقوی، مطالعه تان را شروع کنید و تا صبح روز بعد ادامه دهید، و پس از آن می توانید استراحت کنید.
عده ای نیز هستند که چند ساعت صبح زود و چند ساعت بعد از افطار مطالعه می کنند. این افراد باید دقت داشته باشند که به امید صبح زود، ساعت مطالعاتی بعد از افطار را حذف نکنند یا برعکس! در کل، نباید به بهانه اینکه امروز حال ندارم یا خسته ام، زمان مطالعه را به بعد موکول کرد؛ چرا که این «بعد» شاید تا روز آخر ماه رمضان نیاید!
سریال های تلویزیونی ممنوع!
چند سالی است که تلویزیون در ماه رمضان بعد از افطار، سریال های متنوع و جالبی پخش می کند. بارها گفته ایم که دیدن سریال برای افراد کنکوری جالب نیست؛ چون سریال، شما را هر شب راس ساعتی خاص به پای تلویزیون می کشاند؛ آن هم زمانی مفید برای یک کنکوری که می تواند صرف مطالعه یا تست زدن شود؛ از سوی دیگر، ماه رمضان سریال های متنوعی دارد و ناخود اگاه با دیدن یک سریال، پای دومین و سومین سریال هم خواهید نشست. مطمین باشید که در آینده، همین سریال ها از کانال های مختلف تلویزیون دوباره پخش خواهد شد.
وعدۀ سحری فراموش نشود
عده ای از داوطلبان می گویند که ترجیح می دهند به جای خوردن سحری بخوابند و تحمل بیدار شدن و کم خوابی، برایشان سخت تر از تحمل گرسنگی است و برای همین بدون سحری روزه می گیرند.
دقت کنید که خوردن سحری برای روزه گیران، بویژه نوجوانان و جوانان، ضروری است؛ حتی سحری را باید سر فرصت و با آرامش میل کرد تا دچار ناراحتی های گوارشی نشد.
بهتر است که در سحری از غذاهای گیاهی پخته یا خام استفاده شود؛ مثلاً سالاد فصل + دو قاشق غذا خوری جوانه گندم + لیمو ترش تازه و روغن زیتون و آن را خوب بجوید؛ سپس می توان مقدار کمی از غذاهای پخته گیاهی مانند پلو و خورشت گیاهی استفاده کرد. به جای گوشت در سحری می توان از قارچ استفاده کرد. مقداری میوه و مغز بادام خام یا مغز گردو، پسته، فندق و تعدادی انجیر خشک خوب جویده شود؛ زیرا موادی نظیر آجیل در اکسیژن رسانی به مغز و خنثی سازی رادیکال های آزاد به مغز و اعصاب و در تمرکز و حافظه مؤثر هستند. می توان در وعده سحری، چند دانه خرما یا میوه های دیگر نیز تناول کرد.
ضمناً از غذاهای حاوی حبوبات، خرما، پنیر، نان گندم سبوسدار، شیر، ماست محلی، میوه و سبزیجات نیز می توان در وعده سحری مصرف کرد.
در هنگام سحری، از نوشیدن چای خودداری کنید؛ زیرا ادرارآور بوده و دفع آب بدن را زیاد می کند و موجب تشنگی می شود.
آب یخ ننوشید
عادت بسیاری از افراد، بویژه نوجوان ها و جوان ها، این است که افطارشان را با یک یا چند لیوان آب یخ و نوشابه باز می کنند؛ بزرگ ترها نیز تمایل به خوردن آش در ماه رمضان دارند. یک متخصص گوارش می گوید که این عادات از جمله عادت های نادرست غذایی شایع میان عموم است که باعث پدید آمدن مشکلات جسمی در زمان روزه داری آن ها می شود. در چنین شرایطی، فرد نه تنها خیلی زود سیر می شود و نمی تواند غذا بخورد، بلکه دچار مشکلات گوارشی نیز خواهد شد؛ از سوی دیگر، مصرف آب یخ، اگر چه در ابتدا تشنگی را فرو می نشاند، اما در نهایت باعث تشدید تشنگی می شود. توصیه ما این است که افراد با کمی آب ولرم، خرما، شیر یا فرنی افطار کنند و دور آب سرد و نوشابه را یک خط قرمز بکشند. بد نیست بدانید که نوشابه های گازدار یا آبمیوه های مصنوعی، حاوی ماده ای به نام سوربیتول هستند؛ قندی که جذب نمی شود و می تواند یکی از مهم ترین عوامل ایجاد نفخ شکم گردد؛ البته نوشیدن آب در زمان مناسب ضروری است؛ یعنی در فاصلۀ بین افطار تا سحر، حدود هشت لیوان آب بنوشید؛ زیرا آب در حدود دو سوم وزن بدن ما را تشکیل می دهد و موجب سرحالی و سرزندگی می شود و هم چنین برای رساندن مواد غذایی به اندام های بدن لازم است. آب، بهتر است که ولرم باشد، تا مواد سمی را از راه ادرار و تنفس از بدن خارج کند و هم چنین جلوی ورود باکتری های مضر به بدن را بگیرد.