به خصوص در یکی دوماه آخر که خستگی ناشی از چندین ماه درس خواندن را به دوش می کشی و باز هم باید به بی حوصلگی و کلافگی «نه» بگویی و با جدیت مطالعه کنی و تست بزنی.
از سوی دیگر، بدون شک، مطالعه بدون حس نشاط و شادمانی فایده ای ندارد و اصلاً نمی توان درکی از آنچه خوانده می شود، داشت. شاید برای شما هم پیش آمده باشد که مدت ها به یک صفحه از کتاب نگاه کرده باشید، اما اصلاً متوجه نشده باشید که سطرها و بندهای کتاب چه می گویند؛ چون آمادگی و سرزندگی لازم را برای مطالعه نداشته اید؛ در حالی که هنگامی که قبراق و سرحال بوده اید، همان صفحه یا صفحات، به نظرتان بسیار ساده و روان بوده اند.
حال چگونه می توان در این ایامی که گاه با اضطراب و نگرانی همراه است و زمانی که خستگی و دلزدگی سراغ انسان می آید، نشاط و شادمانی را حفظ نمود؟
قدردان باشیم
پرهای دم طاووس رنگارنگ هستند و هنگامی که از زاویه ای خاص به آنها نگاه می کنید، درخشش و زیبایی بی نظیری دارند. مسایل زندگی نیز همین گونه هستند؛ بسیاری از مسایل، هنگامی ارزش خود را نشان می دهند که از زاویۀ درست دیده شوند؛ در حالی که نگرش های متشابه و کلیشه ای، دیدن این زیبایی ها را مشکل می سازد. اگر به هر مساله ای از زاویه ای درست نگاه کنید، در آن، چیزهای باشکوه و زیبایی خواهید دید.
سعی کنید که همه چیز و همه کس را با چشم های تازه ای ببینید که از طریق عادت، تیره و تار نشده اند. با به کارگیری این روش، شما می توانید ثروت های نامحدودی را کشف کنید. به خاطر داشته باشید که اگر از زاویه ای درست به تمام امور و اشخاص نگاه کنید، هر شخص یا هر شیء از طرف خالقتان برای شما ارمغان و پیام زیبایی به همراه خواهد داشت. فلورانس می گوید: «تمام انسان ها همچون حلقه های طلایی هستند در زنجیره خیر و صلاح من.»
برای رسیدن به این نگرش، هر شب قبل از خوابیدن، یک لیست پنج تایی از چیزهایی که در آن روز برایتان اتفاق افتاده و شما را برای لحظه ای هم شاد کرده است، تهیه کنید و از بودن یا رخ دادن آنها سپاسگزار باشید؛ برای مثال، از داشتن خانواده، دوست خوب، غذایی که امروز خوردید، آفتابی که امروز در آسمان دیدید، هوایی که امروز تنفس کردید، قدردانی کنید.
دقت کنید که برای تهیه این لیست، اصلاً لازم نیست خیلی فکر کنید که کدام اتفاق خوب بوده است و باید از آن قدردانی کنید. همان طور که گفتیم، باید قدردان همه چیز، حتی اتفاق های بد، باشید؛ چون می توانست اتفاق بدتری پیش بیاید.
شما با تهیۀ روزانۀ این لیست، به مغز خود آموزش می دهید که به مثبت ها بیشتر توجه کند؛ چون ما در هر دقیقه، در حال دریافت اطلاعات زیادی از محیط اطرافمان هستیم؛ اما اگر به ذهنمان اهمیت آنها را یادآوری نکنیم، مغزمان به آنها بی توجه خواهد ماند و آن را رد خواهد کرد.
حالا شما با انجام این تمرین، در واقع به ذهنتان یاد می دهید که توجهش را روی مواردی که شما در لیستتان قرار داده اید، متمرکز کند و با ادامه این تمرین، مغز شما فقط همان ها را جمع آوری و در خود نگهداری می کند.
برخی از افرادی که این تمرین را به مدت ۲۱ روز انجام داده اند در آزمایش ها بیان کرده اند که زندگی فرح بخش و شادتری نسبت به گذشته داشته و شب ها خواب راحت تر و درد و آزردگی کمتری را تجربه کرده اند؛ یعنی آرامش بیشتری پیدا کرده اند.
جالب اینجاست که در یک آزمایش دیگر، از تعدادی از افراد خواسته شد که تنها یک هفته به نوشتن این لیست بپردازند. بعد از آن، افراد آزمایش شده، تا شش ماه بعد احساس شادمانی بیشتر و افسردگی کمتری داشته اند، و این تنها با تمرین کردن به مدت یک هفته بوده است!
خوردن چه غذاهایی باعث نشاط می شود؟
برخی از غذاها حس شادمانی و نشاط را برمی انگیزد. رمز این غذاها در داشتن موادی مثل چربی امگا 3، فولیک اسید، سلنیوم و ویتامین ب 12 است.
شیر: شیر، سرشار از تریپتوفان و آمینو اسید است که مغز برای ساختن سرتونین به آنها احتیاج دارد. سرتونین، یک ماده شیمیایی است که به طور طبیعی در بدن تولید می شود و موجب خوشحالی و آرامش ما می گردد. داروهای ضد افسردگی هم به همین نحو عمل کرده و سرتونین مغز را ذخیره می کنند. شیر که حاوی آنتی اکسیدان، ویتامین دی و ویتامین ب 12 است، مانع ایجاد استرس و پیری می شود؛ پس روزانه یک لیوان شیر بنوشید که هم باعث نشاط بیشتر می شود و هم برای استخوان ها مفید است؛ فقط توجه داشته باشید که بهتر است شیرکم چرب باشد.
شکلات: شکلات، خوراکی مورد علاقه خیلی از افراد است. شکلات، به خصوص شکلات تلخ، سطح سرتونین و دوپامین را در مغز افزایش می دهد. شکلات حاوی آنادامین نیز است. این نوع ماده شیمیایی در مغز باعث بهبود حال عمومی فرد شده و حس شادی را ایجاد می کند. دانشمندان معتقدند که مواد شیمیایی دیگری که در شکلات وجود دارند موجب می شوند که آنادامین برای مدت بیشتری در مغز باقی بماند و باعث افزایش و تقویت اثرات مثبت آن روی فرد شود. شکر موجود در شکلات هم هورمون دیگری به نام اندورفین را در بدن افزایش می دهد که موجب شادی و کاهش استرس می شود؛ البته بهتر است که در خوردن آن زیاده روی نکنیم.
کربوهیدرات ها: موادی مثل برنج، نان، ذرت، رشته و پاستا، به دلیل داشتن کربوهیدرات، سبب افزایش سطح سروتونین مغز می شوند و احساس آرامش را در فرد ایجاد می کنند؛ البته برای جلوگیری از افزایش ناگهانی قند خون باید در انتخاب کربوهیدرات ها دقت کرد. کربوهیدرات هایی مثل نان های سبوس دار، دانه ها و غلات سبوس دار و سبزیجات، چون سطح قند خون را ثابت نگه می دارند و سبب افزایش آن نمی شوند ، سالم ترند؛ در ضمن آهسته تر هضم می شوند و ما برای مدت بیشتری احساس سیری می کنیم.
ماهی های چرب مثل سالمون و ساردین و سرخو: این غذاها سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که می توانند حالت نشاط را در ما ایجاد کنند. یک تحقیق در فنلاند نشان داده است که افرادی که ماهی بیشتری مصرف می کنند کمتر دچار افسردگی می شوند؛ حتی از مقدار زیاد امگا 3 برای درمان افسردگی استفاده می شود. بیشتر ماهی ها دارای ویتامین ب 6 و ب 12 نیز هستند که موجب تولید سرتونین می شوند. غذاهای سرشار از امگا 3 نه تنها موجب شادی می شوند، بلکه برای سلامتی مغز و قلب هم مفید هستند.
موز: موز حاوی تریپتوفان است؛ پروتیینی که در بدن به سرتونین تبدیل می شود. کربوهیدرات موجود در مغز نیز باعث افزایش انرژی شده و پتاسیم آن از گرفتگی عضلات جلوگیری می کند.
سبزیجات: اسفناج، سرشار از یکی از انواع ویتامین های گروه ب به نام فولات یا فولیک اسید (7) است که سطح سروتونین خون را در حد معینی نگه می دارد و باعث بهتر شدن روحیه فرد می شود. کلم بروکلی یکی دیگر از سبزیجات سرشار از ویتامین ب (فولیک اسید) است که با استرس مبارزه می کند؛ علاوه بر اینها، کلم بروکلی به عنوان غذای ضد سرطان شناخته شده است. گل کلم نیز که حاوی مقدار زیادی ویتامین ث است، از کاهش دوپامین که نشاط آور است، جلوگیری می کند.
لوبیا و دانه سویا: این مواد دارای مقدار زیادی فیبر قابل حل، اسید فولیک و امگا 3 هستند؛ موادی که در ایجاد حس نشاط در انسان، بسیار مؤثر شناخته شده اند.
آجیل: آجیل ها مثل گردو، سرشار از پروتیین، مواد معدنی بخصوص سلنیوم و چربی امگا 3 و همچنین دارای ویتامین ای وآنتی اکسیدان برای مقابله با استرس هستند. ضمناً آجیل موجب تقویت کارکرد مغز نیز می شود.
قهوه: یک تحقیق در برزیل نشان داده است کسانی که روزانه یک لیوان قهوه با شیر می نوشند، کمتر دچار افسردگی می شوند. کافیین به عنوان یکی از معروف ترین مواد نشاط آور شناخته شده است. قهوه، موجب افزایش انرژی، هوشیاری بیشتر و تقویت حافظه می شود، و البته در کنار این مزایا مضراتی نیز دارد. نوشیدن مقدار زیاد قهوه موجب تپش قلب و اضطراب و در نتیجه بی خوابی می شود.
بستنی: و بالاخره خبر خوش اینکه بستنی جزو یکی از مواد نشاط آور شناخته شده است. یک مجموعه از محققان مغز و اعصاب در مؤسسه روان پزشکی لندن، از مغز افراد حین خوردن بستنی وانیلی اسکن گرفتند و متوجه اثری فوری در بخش هایی از مغز (مثل قشر اوربیتو فرانتال ) شدند که هنگام لذت بردن و شادی در انسان فعال می شوند.
در نهایت، هر غذایی که خوشمزه باشد و فرد با آرامش آن را بخورد و از خوردن آن لذت ببرد، می تواند تولید اندورفین را در بدن تحریک کند و موجب شادی فرد شود. اندورفین، حس درد را نیز کاهش می دهد و به عنوان مسکن طبیعی در بدن عمل می کند؛ پس سعی کنیم همواره از غذایی که می خوریم، لذت ببریم.
هر شب قبل از خوابیدن، یک لیست پنج تایی از چیزهایی که در آن روز برایتان اتفاق افتاده و شما را برای لحظه ای هم شاد کرده است، تهیه کنید و از بودن یا رخ دادن آنها سپاسگزار باشید. برای تهیه این لیست، لازم نیست خیلی فکر کنید که کدام اتفاق خوب بوده است و باید ازآن قدردانی کنید. باید قدردان همه چیز حتی اتفاق های بد باشید؛ چون می توانست اتفاق بدتری پیش بیاید
هر غذایی که خوشمزه باشد و فرد با آرامش آن را بخورد و از خوردن آن لذت ببرد، می تواند تولید اندورفین را در بدن تحریک کند و موجب شادی فرد شود.