اختلال بیش فعالی ِکمبود توجه و تمرکز - قسمت پایانی

ملاکهای تشخیصی اختلال کمبود توجه بیش فعالی

معیار A:
الگوی مداوم بی توجهی و/یا بیش فعالی-تکانشگری که در عملکرد یا رشد اختلال ایجاد میکند، به صورتی که با (1) و/یا (2) مشخص می شود:
1- بی توجهی: شش سمپتوم زیر (یا تعداد بیشتر) دست کم به مدت 6 ماه تا حدی ادامه می یابند که با سطح رشد ناهماهنگ هستند و بر فعالیت های اجتماعی و تحصیلی/ شغلی تاثیر منفی میگذراند:
توجه: سمپتوم ها صرفاً جلوه رفتار نافرمانی، لجبازی، خصومت، یا ناتوانی در درک کردن تکالیف یا دستورالعمل ها نیستند. برای نوجوانان بزرگتر و بزرگسالان (17 ساله و بالاتر) حداقل پنج سمپتوم(نشانه) ضروری است.
سمپتوم a:
اغلب نمیتواند به جزییات توجه دقیق کند یا در تکلیف درسی، در محل کرد، یا هنگام فعالیت های دیگر اشتباهات بی دقت میکند (مثلا جزییات را نادیده میگیرد یا از دست میدهد، کار بی دقت است).
سمپتوم b:
اغلب در حفظ کردن توجه در تکالیف یا فعالیت های بازی مشکل دارد (مثلا در متمرکز ماندن هنگام سخنرانی ها، گفتگوها یا روخوانی طولانی مشکل دارد.)
سمپتوم c:
اغلب به نظر میرسد که وقتی مستقیم با او صحبت میشود گوش نمی دهد (مثلا به نظر میرسد که ذهن جای دیگر است، حتی در غیاب هرگونه حواس پرتی واضح ).
سمپتوم d:
اغلب دستورالعمل ها را دنبال نمی کند و نمی تواند تکالیف درسی، کارهای عادی و روزمره، یا وظایف را در محل کار کامل کند (مثلاً تکالیف را شروع می کند، اما به سرعت تمرکز خود را از دست می دهد و به راحتی از موضوع منحرف می شود).
سمپتوم e:
اغلب در سازمان دادن به تکالیف و فعالیت ها مشکل دارد (مثلاً به سختی می تواند تکالیف پشت سرهم را مدیریت کند. به سختی می تواند لوازم و متعلقات را منظم نگه دارد؛ کار، آشفته و نامنظم است. مدیریت زمان نامناسب دارد، نمیتواند موعدها را برآورده کند)

سمپتوم f:
اغلب از پرداختن به تکالیفی که به تلاش ذهنی مداوم نیاز دارند اجتناب می کند، از آنها بیزار است یا مایل به انجام دادن آنها نیست (مثل تکالیف درسی یا تکالیف خانگی در مورد وجوانان بزرگتر و بزرگسالان آماده کردن گزارشها، پر کردن فرم ها، بازبینی مقالات طولانی).
سمپتوم g:
اغلب لوازم لازم برای تکالیف و فعالیتها را گم می کند (مثل لوازم مدرسه، مدادها، کتابها، ابزارها، کیفها، کلیدها، دفترچه، عینک، تلفن های موبایل)
سمپتوم h:
اغلبه وسیله محرکهای نامربوط به راحتی حواسپرت می شود (در مورد نوجوانان بزرگتر و بزرگسالان، می تواند افکارنا مربوط باشد).
سمپتوم i:
اغلب فعالیت های روزمره فراموشکار است (مثل انجام دادن کارهای روزمره، پی فرمان کسی رفتن، در مورد نوجوانان بزرگتر و بزرگسالان، جواب دادن به تلفن، پرداختن صورت حسابها سر قرار حاضر شدن).
2- بیش فعالی و تکنشگری:
شش نشانه زیر (یا تعداد بیشتر) دست کم به مدت 6 ماه ادامه می یابند سطح رشد ناهماهنگ هستند و بر فعالیتهای اجتماعی و تحصیلی شغلی مستقیماً تأثیر منفی میگذارند:
توجه: سمپتوم ها صرفا جلوه رفتار نافرمانی، لجبازی، خصومت، یا ناتوانی در درک کردن تکلیف یا دستورالعمل ها نیستند. برای نوجوانان بزرگتر و بزرگسالان (17 ساله و بزرگتر) حداقل پنج سمپتوم(نشانه؛علامت) ضروری است.
سمپتوم a:
اغلب دست ها و پاها بی قرارند و در صندلی خود وول میخورد.
سمپتوم b:
در موقعیت هایی که نشسته ماندن انتظار می رود، اغلب صندلی خود را ترک میکند (مثلا محل خود را در کلاسی، اداره یا محل کار دیگر یا موقعیت های دیگری که باقی ماندن در محل ضرورت دارد، ترک می کند).
سمپتوم c:
اغلب در موقعیت های نامناسب، می دود یا از چیزها بالا میرود. (توجه: در نوجوانانی بزرگسالان، ممکن است به احساسی بیقراری محدود باشد).
سمپتوم d:
اغلب نمی تواند ساکت بازی کند یا به فعالیتهای اوقات فراغت بپردازد.
سمپتوم e:
اغلب "در حال جنب و جوش" است، طوری عمل می کند گویی "موتوری او را به حرکت وامیدارد" (مثلاً نمیتواند برای مدت طولانی آرام باشد یا از آرام بودن ناراحت است، مثل زمانی که در رستوران یا جلسات است و ممکن است دیگران احساسی کنند که او بی قرار است یا به سختی می توان پا به پای او رفت).
سمپتوم f:
اغلب بیش از اندازه صحبت می کند.
سمپتوم g:
اغلب قبل از اینکه سوالی کامل شده باشد پاسخ را از دهان می پراند (مثلاً جملات افراد را کامل می کند، نمی تواند در گفتگو منتظر نوبت بماند).
سمپتوم h:
اغلب منتظر نوبت ماندن برایش دشوار است (مثلا زمانی که در صف منتظر است).
سمپتوم i:
اغلب مزاحم دیگران می شود (برای مثال، وسط گفتگوها، بازی ها، یا فعالیت ها می پرد, ممکن است از لوازم دیگران بدون اجازه گرفتن استفاده کند. در مورد نوجوانان و بزرگسالان ممکن است مزاحم کار دیگران شود).
معیار B:
چند نشانه بی توجهی یا بیش فعالی - تکنشگری قبل از 12 سالگی وجود دارند.
معیار C:
چند نشانه بی توجهی یا بیش فعالی - تکنشگری دارد و موقعیت یابیشتر وجود دارند (مثلاً در خانه مدرسه، یا محل کار با دوستان یا خویشاوندان در فعالیتهای دیگر).
معیار D:
دلیل روشنی وجود دارد مبنی بر اینکه نشانه ها در عملکرد اجتماعی تحصیلی یا شعلی اختلال ایجاد می کنند یا کیفیت آن را کاهش می دهند.
معیار E:
نشانه ها منحصراً در طول دوره اسکیزوفرنی یا اختلال روانپریشی دیگرروی نمی دهند و اختلال روانی دیگری (مثل اختلال خلقی، اختلال اضطرابی اختلال تجزیهای اختلال شخصیت مسمومیت یا ترک مواد) آنها را بهتر توجیه نمی کند.

 ناهنجاری در مغز مبتلایان بهADHD(بیش فعالی و نقص توجه)

در مطلب قبل در مورد ملاکهای تشخیصی اختلال کمبود توجه بیش فعالی و دانش آموزان بیش فعال صحبت کردیم، اکنون ناهنجاری در مغز این دانش آموزان را بررسی می کنیم.
تصویر برداری مغز MRI از مغز افراد مبتلا به ADHD نشان می دهد که بین مغز آنها و مغز افراد سالم تفاوت های بسیار مهمی وجود دارد.
مغز دانش آموزان مبتلا به ADHD "کوچکتر" از مغز دانش آموزان سالم است. مغز این کودکان به طور متوسء 3/2 درصد کوچکتر است و مناطقی که بیشتر از همه کم حجم هستند عبارتند از قطعات پیشانی، گیجگاهی، آهیانه ای، پس سری، کورتکس پیشانی، گره های پایه، و مخچه.
همچنین کم بودن حجم "کورتکس" پیشانی پیش بینی کننده ی عملکرد ضعیف در آزمون دقت و نیز در تکالیفی است که در آنها باید از بعضی رفتارها بازداری به عمل آید.
منطقه دیگری از مغز که با سمپتوم های ADHD ارتباط دارد مخچه است.
در ADHD، مخچه نمیتواند در بعضی مدارهای مغز تاثیر مطلوب بگذارد، مدارهایی که در انتخاب، اقدام، و انجام دادن واکنش های حرکتی و شناختی پیچیده نقش دارند.
بنابراین به آسانی میتوان تصور کرد که مشکل در این مدارها چگونه باعث اختلال در برنامه ریزی و انجام دادن رفتار می شود.