برای موفقیت و سربلندی فرزند خود به هر دری نزنید !

دکتر بنی سی: یکی از دغدغه های مهم والدین، به خصوص در ایرانی هاست. والدین به هر دری می زنند تا بتوانند فرزندانی موفق و سربلند به جامعه تحویل دهند ولی وسواس زیاد در این راه مشکلاتی برای دانش آموزان و گاهی خانواده ایجاد می کند. در این مطلب با این اشتباهات رایج که والدین از روی ناآگاهی انجام می دهند، اشاره می کنیم.

تلاش برای جهشی زدن دانش آموز

گاهی والدین، دانش آموز را وارد چرخه اشتباه تحصیلی می کنند. این اشتباه، جهشی خواندن دانش آموز است. این کار اصلا سودی برای دانش آموز ندارد. گاهی دیده می شود خانواده ها برای آماده کردن کودک تمام تابستان را به فرستادن کودک به کلاس های تقویتی اختصاص می دهند حتی گاهی در روزهای تعطیل مانند عید نیز وقت خود را صرف سروکله زدن با کودک برای خواندن دروس کلاس بالاتر می کنند، ولی باید به این نکته توجه داشت جهشی خواندن الزاما به این معنا نیست که دانش آموز تیزهوش است. والدین باید بدانند که فرزندشان، همان طور که هوش شناختی دارد، دارای هوش هیجانی و معنوی نیز است. همه اینها باید کنار هم رشد و تکامل پیدا کنند. تحصیل صرفا به معنای نمره کسب کردن و گذراندن پایه های تحصیلی نیست.
دانش آموز در هر پایه ای از تحصیل باید مهارت های روانی، اجتماعی، حرکتی و... را کسب کند و بتواند آنها را ارتقا دهد. معمولا کودکان در سال های اولیه تحصیلی یعنی پایه های دوم و سوم ابتدایی کلاس ها را جهشی می خوانند. از طرفی، جهشی خواندن در بازی های کودکانه نیز تاثیر منفی دارد.

بازی های کودکانه در هر سنی متفاوت است، مثلا یک کودک کلاس دوم شاید دوست داشته باشد با عروسک های خود بازی کند ولی اگر یک کودک 9-8 ساله وارد کلاس پنجم شود شاید شرایط به گونه دیگری شود و کودک باید این حس را در خود سرکوب کند. در واقع، کودکی از او گرفته می شود و باید با سرعت بیشتری وارد بزرگسالی شود.
حتی توقع جمع از کودک بالاتر می رود و به طور ناخودآگاه اطرافیان از او می خواهند رفتاری بزرگ تر از سن خود نشان دهد. از نظر فیزیولوژیکی نیز باید این نکته را در نظر گرفت که سلول های عصبی با افزایش سن کامل می شوند. زمانی که سلول های عصبی دانش آموز کامل نشده و از لحاظ قد، وزن و... از همکلاسی های خود عقب تر است، ممکن است اعتماد به نفس او کمتر شود. البته این کودکان در آینده هم ممکن است دچار مشکلاتی شوند.
از سوی دیگر، نمی توان گفت الزاما هر کودکی که جهشی می خواند در آینده دچار مشکل می شود ولی والدین حتما باید به این نکته توجه کنند تلاش برای اینکه کودک یکی-دو سال زودتر وارد دانشگاه یا بازار کار شود، چه معنایی دارد و چه اتفاقی خواهد افتاد؟ آیا این کار ارزش دارد که کودک از نظر روانی آسیب ببیند؟ انسان زمانی به پختگی لازم می رسد که همه چیز در زمان مناسب کنار هم قرار بگیرد.

تلاش برای شناسنامه گرفتن در نیمه اول سال

مورد بعدی بحث شناسنامه گرفتن کودکانی است که در نیمه دوم متولد می شوند. والدین این کودکان معمولا نگران هستند از اینکه سن تقویمی کودک متناسب با سال تحصیلی نباشد؛ یعنی کودکی که 8 ساله است، وارد کلاس اول می شود. به همین دلیل همیشه با این مشکل مواجه هستیم که خانواده در تلاش اند تا زودتر شناسنامه بگیرند ولی درست است که کودک ممکن است یک سال از نظر سنی عقب بیفتد ولی در یک سال توانایی ها و مهارت های زیادی را آموزش می بیند که عملکرد او را بالا می برد. جسم کودک نیز به رشد کامل می رسد. والدین نباید کودک خود را با دیگران مقایسه و توجه کنند اتمام تحصیلات یک سال زودتر یا دیرتر به معنای پیشرفت یا پسرفت از زندگی و تحصیلات نیست. دانش آموز در هر پایه ای از تحصیل باید مهارت های روانی، اجتماعی، حرکتی و... را کسب کند.

رقابت برای ثبت نام کودک در کلاس های تقویتی متفاوت

فرستادن کودک به کلاس های تقویتی عمدتا باید برای جبران کم کاری های دانش آموز در مواقعی باشد که کودک مثلا در درس ریاضی یا دیکته ضعیف است، اما در رویکرد دیگر والدین قصد دارند کودک را وارد عرصه رقابتی کنند. تلاش های خانواده معمولا در فصل تابستان و بعد از اتمام امتحانات شروع می شود، درست وقتی که کودک باید استراحت و تفریح کند. گاهی دیده می شود دانش آموز بعد از اتمام کلاس خصوصی ریاضی وارد کلاس پیانو یا نقاشی و... می شود.
در این مواقع بحث چشم و هم چشمی مطرح می شود و در این کار هیچ هدفی دنبال نمی شود اما والدین باید توجه کنند که هیچ گاه برای فرستادن فلان کلاس تقویتی به کودک اصرار نورزند. دانش آموز باید همه کلاس ها را در حد مقدماتی و اولیه تجربه کند و سپس با والدین و کمک روان شناسان و مشاورها به سوی آنچه که دوست دارد، سوق داده شود. مثلا در کلاس های ورزشی توصیه می شود دانش آموز به تدریج در همه کلاس ها مثل بسکتبال، فوتبال و... ثبت نام کند تا متوجه شویم اصلا استعداد ورزشی دارد؟ و اگر دارد، به کدام ورزش علاقه مند است؟ متاسفانه والدین گاهی عقاید خود را به کودک تحمیل می کنند، مثلا مادری که دوست داشته پیانو بزند، کودک خود را به کلاس پیانو می فرستد.

قابل توجه اینکه 7 نوع هوش وجود دارد؛ هوش موسیقی، هوش طبیعی، ریاضی، میان فردی، کلامی، فیزیکی و بصری. همه هوش ها در انسانی که از نظر ذهنی سالم است، وجود دارد ولی میزان آن نوسان (شدت و ضعف) دارد. والدین باید کودکان را نزد مشاور ببرند تا تست های استعدادیابی انجام شود. در این تست ها مشخص می شود که کودک در کدام یک از درس های عملی، حفظی یا فنی و... قوی تر است سپس با توجه به آن می توان کودک را در جهت درستی هدایت کرد. کلاس های تقویتی که برای کودک انتخاب می شود باید با میل و علاقه او باشد.

تلاش برای ثبت نام دانش آموز در مدارس یا کلاس های تقویتی خاص

مورد دیگری که توصیه می شود خانواده ها نسبت به آن دقت داشته باشند، انتخاب مدرسه یا کلاس های تقویتی خاص است. برای انتخاب مدرسه والدین باید خودشان وارد مدرسه شوند و فضای آن را ببینند. از سوی دیگر، با دانش آموزانی که در سال های قبل در همان مدرسه تحصیل کرده اند، صحبت کنند. باید کادر آموزشی، رویکرد تحصیلی و شرایط حاکم بر مدرسه بررسی شود. همیشه نباید تاکید روی این موضوع باشد که دانش آموز را در مدرسه غیرانتفاعی ثبت نام کنید.
بعضی از مدارس دولتی عملکرد بسیار بهتری نسبت به مدارس غیرانتفاعی دارند. به تعداد دانش آموزان در یک کلاس درس نیز توجه کنید. آزمایشگاه ها، سالن غذاخوری و... شاخص های یک مدرسه خوب محسوب می شوند. گاهی والدین فکر می کنند اگر فرزندشان را در یک مدرسه نمونه که فاصله زیادی هم با منزل مسکونی دارد، ثبت نام کنند، دانش آموز پیشرفت زیادی خواهد داشت، در حالی که این اتفاق نخواهد افتاد. مدرسه باعث نبوغ کودک نمی شود، بلکه توانمندی هاست که موجب پیشرفت دانش آموز می شود. این کار اتفاقا در انتخاب کلاس های تقویتی نیز دیده می شود.

دانش آموز یا کودک مجبور است مدت زیادی در تردد باشد و از این کلاس در فلان نقطه شهر به کلاس دیگری در فلان نقطه شهر برود. والدین باید توجه کنند با توجه به ترافیک در شهرهای بزرگ و راه های دور اگر دانش آموز مدت طولانی در مسیر رفت وآمد به خانه و مدرسه بماند، توانایی لازم برای یادگیری در او کاهش خواهد یافت. بهتر است از همان روزهای تابستان به فکر انتخاب مدرسه باشید. همچنین در انتخاب کلاس های تقویتی دقت کنید تا فاصله آن زیاد از خانه دور نباشد.