برگزاری اردوهای دانش آموزی

انتخاب هدف از برگزاری اردو:

مهمترین پارامتری که در برگزاری هر اردویی باید مورد نظر باشد همانند هر حرکت و اقدام دیگر، هدف گذاری یعنی مشخص کردن هدف از برگزاری اردو است.
به عبارت دیگر قبل از اتخاذ هر تصمیم و قبل از اقدام به هر عملی، باید اول هدف از آن اقدام را مشخص نمود و سپس بر اساس آن هدف و برای نیل به آن هدف برنامه ریزی نمود. اگر هدف از برگزاری اردو تبیین و تعیین نشود ولو تمام پارامترها و عوامل دیگر فراهم گردد باز هم اردو ناقص و بی نتیجه و ابتر است.

انتخاب مقصد و مکان برای برگزاری اردو:

بر اساس هدفی که برای برگزاری اردو در نظر گرفته ایم مقصد یا شهر یا منطقه ای را برای برگزاری اردو انتخاب می کنیم. طبیعی است مقصد و مکانی که عزم مسافرت و اعزام اردو بدانجا را داریم باید دقیقا با اهدافی که از برگزاری اردو داریم همخوانی و مناسبت داشته باشد. به بیان واضحتر اکثر اردوهایی که در اردوگاه ثامن الائمه یا گل مکان و شهید بهشتی مشهد و حتی در اردوگاه شهید رجایی نیشابور برگزار میشود جنبه زیارتی دارد و اکثر اردوهایی که در اردوگاه میرزا کوچک خان و شهید رجایی رامسر برگزار میگردد جنبه تفریحی تربیتی دارد و اکثر اردوهایی که در اردوگاه کشوری شهید بهشتی اصفهان یا اردوگاه شهید دستغیب شیراز برگزار میگردد جنبه سیاحتی دارد و اکثر اردوهایی که در اردوگاه شهید چمران رامسر برگزار میشود جنبه ورزشی و مسابقاتی دارد پس تعیین شهر و مکان و اردوگاهی که انتخاب میکنیم دقیقا با اهداف اردو نسبت مستقیم دارد.

اساساً انتخاب بسیاری دیگر از عوامل و پارامترهای هر اردو نیز بعد از انتخاب مقصد و مکان و محل استقرار اردو امکان پذیر است مثلا بر اساس تعداد روزهایی که در راهیم تا به مقصد برسیم و تعداد روزهایی که قرار است در مسافرت و اردو باشیم و بر اساس نوع امکانات و تجهیزات و کیفیت غذا و مسائل رفاهی مثلا اردوگاهی که انتخاب کرده ایم، برآورد هزینه میکنیم و سپس محل تامین هزینه های اردو را تعیین میکنیم و عملا اقدام به عملیاتی از قبیل تماس با اردوگاه یا محلی که قرار است اردو در آنجا مستقر شود کرده و نخست شرایط و امکانات مقصد را سنجیده و برای زمانی که در نظر داریم اردو را برگزار نمائیم جا رزرو میکنیم و پیش پرداخت میدهیم یا نامه و تقاضای کتبی ارسال میکنیم و نهایتا هماهنگی مینمائیم چون اگر هریک از اقدامات فوق انجام نگیرد میتواند ما را در عمل با مشکلات عدیده ای مواجه نماید که ذیلا به تبیین بعضی از این نکات میپردازیم:
مسلما مهمترین پارامتر در این مرحله کسب موافقت مقصد است که در واقع مثل نوبتی که از هتل یا تالار عقد و عروسی میگیریم باید همین نوبت را از اردوگاه یا محل استقرار اردو نیز بگیریم. شاید بتوان ادعا نمود که مهمترین پارامتر، یا با اهمیت ترین مرحله یا معضل ترین مشکل هر اردویی، همین تعیین محل اسکان و نهایتا گرفتن موافقت ایشان است چرا که غالبا یا با زمان برگزاری اردوی ما سازگاری ندارد یا بلحاظ قیمت با بودجه ما نمی خواند، یا بلحاظ ظرفیت با تعداد افراد اردوی ما سازگاری ندارد، یا بلحاظ امکانات و شرایط و تجهیزات مطلوب ما نیست، یا قوانین و مقررات خاصی دارد که مثلا برای حجاب و پوشش افراد، مقررات و الزامات خاص خودش را دارد و یا بر عکس آنها شرایطی دارند که با مقررات و موازین ما مطابقت ندارد و خلاصه این همان هفت خوان بزرگیست که معمولا اگر مسئولین برگزاری اردو توانستند آنرا فتح کنند یا به عبارت دیگر اگر توانستیم مکان مناسبی را برای برگزاری اردوی خود پیدا کنیم که با اهدافمان و با شرایط مختلف و متعدد یاد شده سازگار باشد موفقیت بزرگی بدست آورده ایم که در این مرحله تصمیم گیری و برنامه ریزی و حتی برگزاری اردو را سهل و آسان میکند و بخش عمده ای از سختی هایی که برگزاری هر اردو دارد و معمولا مربیان و مسئولین از پذیرش این مسئولیت فرار می کنند بحث پیدا کردن همین مکان مناسب است و اینجاست که شرکت تعاونی اردویی کارکنان اردوگاه شهید بهشتی به کمک شما می آید.
پس از این مرحله، یعنی کسب اطمینان از هماهنگ کردن با مکان اسکان و بیتوته اردو، میتوانیم با خیال راحت در مورد پارامترهای دیگر مثل وسیله نقلیه، تامین هزینه ها، غذای بین راه، ساعت حرکت، محل تجمع، برنامه غذایی، گروه بندی افراد،  انتخاب مربی و موارد دیگر تصمیم بگیریم.

انتخاب وسیله نقلیه اردو:

یکی از مهمترین اقدامات پس از تعیین مقصد و مکان، انتخاب وسیله نقلیه است. اگرچه هواپیما و قطار چه بلحاظ آسایش اردو و چه بلحاظ امنیت، جزو بهترین ها محسوب میشود لیکن از آنجای که اولا همه مقصد ها و مبدا ها مجهز به فرودگاه و ایستگاه راه آهن نیستند ثانیا معمولا این دو وسیله و مخصوص هواپیما بلحاظ قیمت گرانتر است و ممکن است تامین هزینه آن برای مسئولین اردو مقدور نباشد. ثالثا اردو بمحض پیاده شدن از هواپیما و یا قطار نیاز به وسیله نقلیه دیگر دارد. رابعا معمولا دانش آموزان کمی حواس پرتی دارند و احساس مسئولیت شان کم است و معمولا هنوز تجربه سفر و مسافرت آنهم بصورت انفرادی یا مستقل نداشته اند لذا غالبا وسایلی را در قطار یا هواپیما جا میگذارند فلذا معمولا با توجه به همه جوانب فوق هنوز بهترین وسیله برای حمل و نقل و ایاب و ذهاب اردوها اتوبوس است چون حتی در مواردی که برای شرکت کنندگان در اردو امکان استفاده از وسیله نقلیه شخصی هم وجود دارد باز هم صرفه از هر نظر با اتوبوس است چون اولا یکی از جاذبه های هر مسافرت اردویی مدت زمانی است که در طول مسیر رفت و برگشت صرف میشود. ثانیا معمولا بهترین خاطره ها در هر اردویی در همان مسیر و داخل همان اتوبوس و با همان خواندن شعرهای دسته جمعی و گفتن جوکها و خوشمزگی کردن بعضی از همسفران و یا هنر نمایی افراد رقم میخورد ثالثا اتوبوس حکم وسیله نقلیه شخصی را پیدا میکند و از مبدا تا مقصد مثل خانه دوم شما امن است. رابعا از تشتت و پراکندگی افراد کاسته میشود و براحتی مسئولین اردو میتوانند مرتبا آمار گیری و سرشماری کنند. خامسا برای بازدیدها و رفت و آمدهایی مثل گشت و گذار در مقصد یا بازار رفتن و خرید کردن و امثالهم در اختیار اردوست سادسا هر کجا لازم شود میتوان دستور توقف داد و مثلا افراد برای استفاده از دستشویی یا اقامه نماز یا عکس گرفتن از مناظر زیبا و امثالهم راحت و آسوده خاطرند و خلاصه تجربه نشان داده که اتوبوس برای اردوهای یکروزه و چند روزه داخل کشور مناسب ترین وسیله است.

غذای بین راه اردوها:

یکی دیگر از مسائل مهم اردو غذای بین راه است که باید بسیار حساب شده انتخاب گردد چرا که اولا باید سالم باشد و اگر اردویی در طول سفر دچار مسمومیت غذایی شود مکافات و معضلی سخت و دردسری خطرناک برای همه محسوب میگردد بطوریکه همگان را از برگزاری اردو نادم و پشیمان خواهد کرد و گاهی هم به شکایت و تبعات بسیار سخت جانبی حتی در حد مرگ ومیر نیز میرسد لذا توصیه میشود در بین راه حتی الامکان از غذاهای ساده و سبک و حاضری استفاده گردد ثانیا اگر اردو بزرگ است حتما یک وانت مسقف تدارکاتی همراهشان باشد ثالثا از غذای رستورانهای معتبر داخل شهرها استفاده شود و از توقف و استفاده از رستورانهای بین راهی امتناع گردد و رابعا به افراد مخصوصا اگر اردو دانش آموزی است توصیه شود از خوردن هله هوله های زیادی در بین راه خودداری کنند. خامسا باید هزینه سنگین اردو در طول مسیر رفت و برگشت نیز حتما از قبل پیش بینی و برآورد صحیح و واقعی شود و سادسا اگر فاصله بین مبدا و مقصد دور است حتما یک شب در بین راه در مکان مناسبی که از قبل هماهنگ شده بیتوته نمایند وگرنه خستگی بین راه مخصوصا برای کسانی بقول معروف به ماشین حساسیت دارند و بویژه برای دختران مشکل آفرین میشود و کرارا مشاهده شده که کار به بیمارستان و وصل کردن سرم و غیره منجر میشود که علی القاعده بروز یک چنین مشکلی قادر است تمام برنامه های اردو و از آن جمله زمانبندی ها و پیش بینی ها را دچار اختلال کند.

برنامه های محتوایی اردو:

طبیعی است که برنامه های محتوایی هر اردو نیز نسبت مستقیم با اهداف برگزاری اردو دارد مثلا در یک اردوی مسابقاتی و ورزشی بیشترین وقت اردو و بیشترین محتوای اردو صرف تمرین کردن و برگزاری مسابقه در یک یا چند رسته ورزشی میشود. در چنین اردویی حتی اگر در شهر مشهد برگزار شود هدف اصلی زیارت نیست.
پس برنامه محتوایی هر اردو توسط طراحان اصلی اردو و متناسب با اهداف اردو تدوین و تنظیم و اجرا میگردد. لیکن بعضی از برنامه ها میتواند در هر اردویی با هر هدفی برگزار و اجرا گردد مثلا اجرای جنگ در اوقات فراغت اردو یا در شب هنگام. و یا برگزاری مراسم افتتاحیه و یا اختتامیه در اول و آخر هر اردو یا نوشتن و مکتوب کردن برنامه محتوایی اردو و دادن یک نسخه از آن به هر یک از شرکت کنندگان. یا شناسایی استعداد های خاص افراد و فراهم کردن زمینه بروز و ظهور و استفاده از آن در اردو. بعنوان مثال بعضی از افراد یا دانش آموزان یا دانشجویان شرکت کننده در اردو مثلا صدای خوبی دارند یا طبع شعر سرودن دارند یا نواختن موسیقی را با یک یا چند ساز مختلف میدانند یا استعداد جوک گفتن یا شادی آفرینی دارند که معمولا مربیان باید قبل از اردو و حین اردو ایشان را شناسایی و فرصت استفاده از هنرشان را فراهم نمایند که خود همین اقدام، یکی از رسالت های اردوها، مخصوصا اردوهای دانش آموزی است.

تدوین و مکتوب کردن برنامه محتوایی اردو:

بنده خودم در تمام مسافرت ها و اردوهایی که برگزار کرده و میکنم این اقدام را عملا در قالب ارسال برنامه اجرایی و محتوایی اردو برای تمام شرکت کنندگان انجام میدهم بدین صورت که بصورت کتبی کلیه محتوای اجرایی اردو را از محل تجمع، ساعت حرکت، چیزهایی که هر کس باید همراه خودش بیاره، چیزهایی که نباید بیاره، محل صرف صبحانه، نوع صبحانه، همینطور ناهار و شام، محل های توقف، توصیه های بین راهی، مشخصات و امکانات اردوگاه یا محل استقرار اردو، و خلاصه در یک کلام تمام مواردی که به افراد یا دانش آموزان کمک میکنه تا آگاهانه و با اشراف زیادتری در اردو شرکت کنند در این دستورالعمل می نویسم و دوسه روز قبل از حرکت در اختیارشان قرار میدهم و عجیب است که این اقدام کمک بسیار بزرگی به هماهنگی و یک پارچگی اردو و موفقیت بسیار مطلوب آن میکند و از این رهگذر به همه یک نوع احساس خوبی دست میدهد که کرارا تشکر میکنند چون انسانها دوست دارند هرکاری را که میخواهند بکنند نسبت به آن اشراف و آگاهی داشته باشند نه اینکه مثل گله گوسفند اختیارشان دست دیگری باشد و خودشان بی اطلاع و بی اختیار فقط مجری باشند. ضمنا قبل از برگزاری هر اردو از افراد استدعا میکنم که چنانچه پیشنهاد یا نظر اصلاحی دارند مطرح کنند تا حتی الامکان در برنامه اردو لحاظ کنم که این اقدام نیز از دو جهت بسیار سودمند است یکی اینکه گاهی واقعا پیشنهادات خوبی به ذهن بعضی میرسد که با اجرای آن موفقیت و رضایت بیشتری جلب میشود و دوم اینکه چون به نوعی نظر افراد قبل از برگزاری اردو جلب و لحاظ شده یک احساس همدلی و همسویی به افراد دست میدهد که اعتراضات و انتقادات و نارضایتی های احتمالی را به حد اقل می رساند.

تقسیم مسئولیتها در اردو:

یکی دیگر از اقداماتی که کمک بسیار بزرگی به برگزاری اردویی موفق میکند اینه که قبل از حرکت یا در همان برنامه کتبی که به افراد میدهیم یا طی برنامه ریزی جداگانه ای مسئولیت های مختلف اردو را بین افراد تقسیم کنیم و بصورت مکتوب به آنها اعلام نمائیم بدین ترتیب که اول مسئولیت ها را فهرست کنیم و سپس توسط کسی که شناخت کافی روی روحیات و توانمندیهای افراد یا دانش آموزان دارد مسولیت ها را بین افراد تقسیم کنیم.

 

شما معلم و یا مدیر عزیز ، اگر تجربه ای در زمینه برگزاری اردوی دانش آموزی دارید ، با ما به اشتراک بگذارید.