دخترها ی نوجوان در سنین بلوغ که قاعدتا مترادف است با دوران راهنمایی یا دبیرستان شان در مقاطع سال تحصیلی باید مراقب کمبود آهن، روی، ید، ویتامین D و کلسیم باشند چون کمبود این ویتامین ها و مینرال ها شایع است و چه بسا کمبود هر یک از آنها می تواند روی عملکرد فیزیولوژیک و مکانیسم ها مغز و بدن تاثیر گذار باشد، بنابراین کمبود خفیف هر یک از موارد یاد شده می تواند روی قدرت تمرکز ذهنی، توجه و نهایتا میزان یادگیری سر کلاس درس موثر باشد.
به طوری که مطالعات مختلف نشان داده اند کمبود آهن حتی اگر به طور حاشیه ای ایجاد شود یعنی حتی اگر به بروز نشانه های بالینی هم منجر نشود، می تواند به طور قابل توجهی روی تمرکز ذهنی اثر بگذارد. درباره کمبود ید هم این مساله کاملا ثابت شده است. این موضوع حتی در کتاب های درسی هم قید شده و به عنوان یک نشانه علمی مورد توجه است. کمبود کلسیم و ویتامین D هم می تواند روی متابولیسم بدن اثر بگذارد و در واقع منجر به کاهش متابولیسم پایه بدن شده و در نهایت باعث بیماری هایی مثل چاقی و اضافه وزن، استرس و البته بیماری های التهابی و متابولیک شود.
کمبود آهن حتی اگر به طور حاشیه ای ایجاد شود یعنی حتی اگر به بروز نشانه های بالینی هم منجر نشود، می تواند به طور قابل توجهی روی تمرکز ذهنی اثر بگذارد. درباره کمبود ید هم این مساله کاملا ثابت شده است. این موضوع حتی در کتاب های درسی هم قید شده و به عنوان یک نشانه علمی مورد توجه است. کمبود کلسیم و ویتامین D هم می تواند روی متابولیسم بدن اثر بگذارد و در واقع منجر به کاهش متابولیسم پایه بدن شده و در نهایت باعث بیماری هایی مثل چاقی و اضافه وزن، استرس و البته بیماری های التهابی و متابولیک شود.
چگونه کم خونی فقر آهن تشخیص داده می شود؟
شک به کم خونی فقر آهن از طریق یک سری یافته های عمومی در یک شرح حال طبی کامل و معاینه فیزیکی حاصل می گردد. علائمی نظیر خستگی زودرس ، رنگ پریدگی غیر طبیعی پوست و افزایش ضربان قلب از یافته های عمومی می باشد.
اگر علائمی از کم‌خونی در خود سراغ دارید، برای بررسی دقیق‌تر به پزشک مراجعه کنید. چنانچه پزشک در شما تشخیص کم‌خونی داد، تا درمان کامل آن به خوردن دارو ادامه دهید.
کم خونی فقر آهن، اغلب طی یک معاینه طبی و از طریق یک آزمایش خون که میزان هموگلوبین و آهن خون را می سنجند آشکار می گردد.
نکات تغذیه ای زیر به شما برای رفع کم خونی می تواند کمک کند :
دلیل کمبود آهن هر چه باشد بهترین راه پیشگیری و جبران آن مصرف مواد غذایی سرشار از این ماده غذایی است.
1- از میوه‌ها و سبزیجات سرشار از ویتامین C همراه با منابع غذایی آهن‌دار استفاده کنید. توصیه می‌شود همراه ناهار و شام، نارنج یا لیموترش بخورید. می‌توانید آب میوه‌هایی نظیر پرتقال، لیموشیرین، لیموترش، انبه، سیب و آناناس را نیز با غذا بنوشید. ویتامین C یا اسید اسکوربیک در سبزی‌های برگی نظیر شاهی، نعناع، ترخان، جعفری و در گوجه‌فرنگی و فلفل سبز به وفور یافت می‌شود. می‌توانید به سوپ یا آبگوشتتان سبزی هم اضافه کنید.
۲- اسید تارتاریک و اسید مالیک نیز که در هویج، سیب‌زمینی، چغندر، کدوتنبل، شلغم و گوجه‌فرنگی موجود است جذب آهن را افزایش می‌دهند.
۳- گوشت قرمز و ماهی را در برنامهٔ غذایی خود بگنجانید.
۴- اگر به یبوست یا اسهال مزمن مبتلا هستید یا بیماری گوارشی خاصی دارید، برای رفع هرچه سریع‌تر آن به پزشک مراجعه کنید. خونریزی‌های مخفی گوارشی در درازمدت باعث کم‌خونی می‌شوند.
۵- نانی را مصرف کنید که به شیوهٔ سنتی و بدون افزودن جوش شیرین طبخ شده باشد. توصیه می‌شود نان‌هایی را بخورید که از خمیر ورآمده تهیه شده‌اند.
۶- به‌جای چیپس و پفک، میان‌وعده‌هایی نظیر توت خشک، کشمش و انجیر خشک را در اختیار کودکان قرار دهید.
۷- قبل از خوردن سبزیجات خام و تازه، آنها را کاملا ً ضدعفونی کنید. مطمئن باشید که ضدعفونی سبزیجات و میوه‌ها مواد غذایی موجود در آنها را از بین نمی‌برد.
۸- قبل از تهیهٔ غذا، هنگام مصرف آن و نیز پس از هر بار اجابت مزاج دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.
9- از مصرف چای یا قهوه همراه با غذا یا بلافاصله پس از آن خودداری کنید. حداقل ۲ ساعت بعد از آخرین وعدهٔ غذایی چای بنوشید.
۱0- برای استفاده از سبزیجات و میوه‌های پخته، آنها را به قطعات درشت خرد و آب‌پز کنید.
۱1- مصرف جوانهٔ غلات و حبوباتی نظیر ماش و عدس باعث افزایش آهن قابل جذب آنها می‌شود. توصیه می‌شود از جوانهٔ این گروه مواد غذایی در تهیهٔ سالاد و غذا استفاده کنید.