چاقی و عوارض آن ( بالارفتن چربی های خون ، بالا رفتن فشار خون ، ابتلا به دیابت نوع 2 و بوجود آمدن پلاک ها و صفحاتی در عروق قلب ) در کودکان و بزرگ سالان در هر سال منجر به مرگ 300 هزار نفر در آمریکا می شود .
چاقی کودکان در کشور ما از زمانی شیوع یافته که از یک طرف تغذیه خانواده ها بهتر شده و مواد غذایی زیاد و چرب ، چه در خانه و چه در بیرون خانه در اختیار کودکان قرار گرفته است ، و از طرف دیگر تبلیغات تلویزیونی در مورد انواع غذاها که هر روز و به دفعات تکرار می شود ، افزایش یافته و در نتیجه کودکان هر هفته دو شب بیرون از خانه غذاهای پر چرب ، پر ادویه و نمک ( پیتزا ، همبرگر ، سوسیس و کالباس ) می خورند . این وضعیت سبب شده کودکانی که آمادگی برای چاق شدن دارند ، قربانی تبلیغات غذایی و دکه های غذای چرب شوند .
چاقی در کودکان ، دو مشکل اساسی به وجود می آورد ، یکی مشکلات پزشکی و تندرستی و دیگری مشکلات اجتماعی . مشکلت پزشکی چاقی معولا برای ده ها سال خود را نشان نمی دهند و پنهان می مانند ، مانند بالا رفتن فشار خون ، بالا رفتن چربی های خون و آثار آنها بر روی قلب و عروق .
اما تاثیرات و مشکلات اجتماعی چاقی ، سریع و فوری خود را نمایان می شازد . کودکان چاق به علت ناموزون بودن اندامشان ، خود را از جامعه دور میکنند و هر موقع در محلی حضور می یایند ، چون مورد توجه دیگران قرار می گیرند ، خود را از سایرین پنهان می کنند . در حقیقت چاقی یک نوع معلولیت زندگی اجتماعی برای کودک ایجاد می کند . متاسفانه پدر و مادرها ، چاق شدن کودک خود به عنوان یک مشکل ، جدی نمیگیرند و بعضی از آنها چاق بودن فرزند خود را خوب می دانند و از چاقی فرزندشان لذت می برند . این پدر و مادرها باید بدانند که چاق بودن کودک یک بیماری است و اهمیت آن کمتر از بیماری های دیگر نیست .
تعریف چاقی :
چاقی یعنی تجمع چربی در بدن بیش از مقدار و حد طبیعی ، به طوری که تندرستی فرد را مورد تهدید قرار دهد و مقدار آن در قسمت های مختلف بدن افراد چاق ، متفاوت باشد .
تشخیص اضافه وزن و چاقی :
با نگاه کردن به اندام هر کودک ، نوجوان و یا بزرگسال ، می توان تشخیص داد که او اضافه وزن دارد یا چاق است ، ولی اگر بخواهیم میزان اضافه وزن و چاقی را مشخص کنیم ، قد و وزن را اندازه گیری کرده و روی منحنی قد و وزن می بریم . قد کودک و نوجوان باید در حالت ایستاده اندازه گیری شود . در حالی که شیرخواران روی تخت به صورت خوابیده است با مترهای فلزی و قد او اندازه گیری شود .
برای تعیین وزن و چاقی در کودکان از سن 2 تا 20 سالگی منحنی هایی ترسیم شده است . این منحنی یا شاخص توده بدنی BMI نامیده می شود .
روش تفسیر وضعیت وزنی کودکان زیر ۱۸ سال براساس جداول صدک BMI برای سن به این ترتیب است:
صدک BMI وضعیت وزنی
- کمتر از صدک ۵: کمبود وزن
- صدک ۵ تا ۸۵: وزن نرمال
- صدک ۸۵ تا ۹۵: در معرض خطر
- بالای صدک ۹۵: اضافه وزن
اگر شاخص توده بدنی کودک روی منحنی 85 تا 95 باشد او اضافه وزن دارد و برای چاق شدن آماده است ، ولی اگر روی منحنی 95 صدک یا بیشتر باشد ، کودک چاق است . شاخص توده بدنی با عددهای داده شده تقریبا برای مردم کشورهای غربی صنعتی مشابه است ولی این میزان در سایر کشورها و برای مردم سایر نژادها متفاوت است.
رواج استفاده از شاخص توده بدنی به این علت است که به فرد این امکان را می دهد که تناسب وزن خود را نسبت به قد و قامت خود محاسبه کند .
این شاخص ، بهترین روش برای تعیین وزن و یا کمبود وزن است ، ولی این شاخص مقدار چربی بدن را مشخص نمی کند ، زیرا در این نوع اندازه گیری نمی توان تفاوت مقدارتفوت نسوج و استخوان را از مقدار چربی تشخیص داد .
پدر و مادری که علاقمند به تندرستی و اندام طبیعی کودک خود هستند ، می توانند از سن دو سالگی شاخص توده بدن کودک خود را تعیین کنند . و مشخص نمایند که آیا کودکشان وزن طبیعی دارد یا دچار اضافه وزن و یا چاقی است ؟
در بحث بعدی به بررسی علل چاقی در کودکان و نوجوانان می پردازیم . با مداد آنلاین همراه باشید .