موسَسه فرهنگی و اطّلاع رسانی تبیان به صورت موسَسه ای با شخصیت حقوقی مستقل و وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی تشکیل و اساسنامه آن در تاریخ 80/9/19 به تصویب رسیده است . هدف از تأسیس این موسَسه ، ترویج و تبیین فرهنگ و معارف اصیل اسلامی و پرورش مذهبی ، اجتماعی و علمی نسل جوان با استفاده از ابزارو فناوری های نوین اطلاعات بوده و در راستای تحقَق هدف مزبور برنامه های زیر را در سرلوحه اقدامات خود قرار داده است :
1- ایجاد یک سایت اینترنتی جامع، حاوی اطلاعات مذهبی ، علمی ، اجتماعی ، ادبی ، ورزشی و ... از طریق ایجاد برنامه های جاذب سرگرمی و جوایز، برای افزایش انگیزه مراجعه به این سایت .
2- زمینه سازی جهت نقد فرهنگ ها ، آراء و عقاید جهت تنویر افکار عمومی و پاسخ به سؤالات با بهره گیری از شبکه اینترنت و ایجاد شبکه اینترنت مخصوص .
3- حمایت از موسَسات فرهنگی در حوزه فناوری اطلاعات از طریق ایجاد بستر مناسب برای تولید و توزیع بهتر محصولات آنها در سطح جامعه و حمایتهای حقوقی.
4- گسترش فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات در سطح مساجد و جامعه که در گام اول ، طرحی برای تجهیز 1000 مسجد در سطح کشور به امکانات سخت افزاری ، نرم افزاری و شبکه، تهیه و در دست اجرا می باشد .
5- برگزاری نمایشگاه و همایش جهت همگرایی حوزه فناوری اطلاعات در امور فرهنگی .
6- بررسی تمایلات مخاطبین و تحلیل آنها به منظور تصحیح خط مشی سازمانهای فرهنگی .
موسَسه تبیان به عنوان اولین گام در راستای اجرای اهداف و برنامه های فوق ، سایت تبیان را در تاریخ 81/4/1 با حجم اطلاعاتی بالغ بر 2.5 گیگابایت راه اندازی نموده که در مرحله اول بخشهای زیر برای آن پیش بینی شده است :
1- بخش معارف شامل قرآن، اهل بیت، احکام، اصول عقاید ... .
2- مناسبتها که به صورت هفته ای تعیین می گردد .
3- سؤالات هفتگی و روزانه که در صورت پاسخ به آن جوایزی به برندگان اهدا خواهد شد .
4- معرفی پایگاههای اسلامی .
و در آینده ای نزدیک موارد زیر به سایت اضافه خواهد شد :
1- متن و صدای دروس حوزوی
2- بانک سؤالات
3- بخش جوانان
4- مقالات برگزیده
5- پرسش و پاسخ
6- تهیه سایت برای علما که به صورت مستقیم افراد می توانند سؤالات خود را مطرح نمایند .
7- بخش ادبی – هنری
8- بخش ورزشی
صفحه اول سایت به همراه مسائل مهم به 17 زبان و سایر اطلاعات به 3 زبان ( فارسی، انگلیسی و عربی ) ترجمه و در دسترس می باشد.
اینها تنها بخشی از روند شکل گیری و برنامه های سایت تبیان است.
سایت تبیان توانسته است از بدو شکل گیری همان اهداف تعیین شده خود را به پیش ببرد. این وب سایت قالب های زیادی را برای خود انتخاب نموده است که در زیر قالب های قدیمی تبیان را مشاهده می نمایید.
در حال حاضر تبیان وسعت زیادی پیدا نموده است، مصداق این حرف تغییراتی است که در این سایت ملاحظه می کنیم.
سایت تبیان در اوایل فعالیت خود را توجه به پشتوانه و زیر ساخت های موجود ، اینترنت رایگان در اختیار کاربران خود قرار می داد به نحوی که فقط می توانستند در وب سایت خود تبیان فعالیت کنید. شرایط آن به صورتی بود که شما با ارسال یک قطعه عکس و کپی شناسنامه ، می توانستی عضو این سایت شده و از اینترنت رایگان بهره مند شوید.
"ارسال یک قطعه عکس و فتوکپی شناسنامه به آدرس پستی : تهران – بلوار کشاورز – خیابان نادری – نبش کوچه حجت دوست – شماره 44"
واقعا در شرایطی که انقدر اینترنت در ایران از نفوذ خوبی برخوردار نبود ، وب سایت ها ، خدمات و سرویس ها به چه نحوی ارائه می شد.
در حال حاضر تبیان دارای مجموعه های بزرگی در همین حوزه فضای آنلاین است. وبلاگ تبیان ، شبکه اجتماعی تبیان ، سیستم فایل تبیان (هاست رایگان)، دیتاسنتر تبیان و طرح همسان گزینی تبیان (همسریابی و همسرگزینی پایدار و آگاهانه) . تمام این فعالیت ها نشان از قدرت و سازماندهی عظیم این موسسه فرهنگی دارد.
همچنین در این وب سایت می توان بصورت آنلاین به تماشای تلویزیون نشست.
نکته جالب سایت تبیان اعلام آمار بازدید کنندگان آن است که روی عدد 8387895359 ایستاده است. به نظر می رسد خواندن این عدد برای افراد و کاربران خیلی سخت و دشوار باشد و هدف از درج این عدد زیاد مشخص و واضح نیست.
نکته ی بعدی در رابطه با این سایت ، شلوغی ست که در لحظه اولی که وارد این سایت می شوید با آن روبرو می شوید ، این حالت در رابطه با همه وب سایت هایی که دسته بندی های زیاد و مطالب فراوان دارند ، به کاربر القا می کنند. به نظر می رسد با سیاست های اتخاذ شده می توان از این حالت جلوگیری نمود تا کاربر در لحظه نخست با این حجم از اطلاعات روبرو نشود.
در انتها باید اشاره شود ، سایت های ارزشی و محتوای محوری چون تبیان بسیار کار رو خوب و اقتصادی جلو برده اند ، و به نظر می رسد با حمایت های دولتی می توان سیستم ها و کسب و کارهایی را شروع نمود و آنها اطمینان داشت که در طول زمان بتوانند روی پای خود بایستند. مهم اعتماد و اطمینان به جوانان و فرهیختگان این مرز و بوم است.