طی چند ماه گذشته عمده اخبار رسانه های نوشتاری و تصویری، مکالمات روزمره مردم و به طور کلی فضای اجتماعی معطوف به این موضوعات است. به همین دلیل یکی از کارهایی که باید انجام شود مراقبت از کودکانی است که با سن کم نمی توانند همه بحران ها را تجزیه و تحلیل کنند.
در حال حاضر حدود 13 میلیون دانش آموز در مدارس حضور دارند. مدارس اگر بتوانند در این شرایط سازوکار لازم را برای کاستن از فشار روحی کودکان بردارند و به اصطلاح تبدیل به «مدارس دوستدار کودک» شوند، می توانند فضای بانشاط تری را برای کودکان فراهم کنند.
در این زمینه والدین خیلی دو به شک هستند که آیا واقع بین باشند و فرزندانشان را در شعاع این اخبار بگذارند و یا اینکه کلیه راه های این اخبار را بر فرزندان خود ببندند. بعضی از خانوادها بر این باورند که این اخبار موجب آسیب جبران ناپذیری در فرزندانشان ایجاد می شود. ما در این زمینه سخنان دکتر بهزاد چاوشی (از دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی) موسس مرکز روان شناسی و مشاوره (ارگانیک مایندد) با شما به اشتراک گذاشتیم تا شما سرپرستان بتوانید در این تاریکی تا حدودی مسیر خود را بشناسید.
لطفا فرزندانتان را از لمس رنج واقعی محروم نکنید.
به گفته یکی از والدین نگران که اینگونه نگرانی خود را مطرح کرده: دکتر چاوشی تو این وضعیت اسفناک وظیفه ما در قبال بچه هامون چیه؟ دخترم همش سوال می پرسه که این کشت و کشتار بخاطر چیه؟ نمی دونیم باید چه واکنشی نشون بدیم. این عزیز اعلام کرده که اخبار را پیگیری می کند. در ادامه سوالش: تورو خدا بگید ما تو این شرایط باید چکار کنم؟ کمک کنید.
در پاسخ به نگرانی این گونه والدین دکتر چاوشی نظریه هایی را بازگو کردن که ممکن است خیلی از والدین بتوانند با این مشعل علم راه برخورد با این نوع موضوعات را پیدا کنند:
دوست خوبم، اصلا نیازی نیست بچه ها رو مشابه چینی ظریفی که با کوچکترین ضربه ای قراره ترک برداره در نظر بگیرید، بلکه باید بدونید، تجربیات دشوار، به خصوص برای کودکان نسل جدید که ناچارن در دنیایی زندگی کنن، که هر روزش، زخم جدیدی سر به خونریزی باز می کنه، هم لازمه، هم ضروری! برای اینکه به فرزندانتون آموزش بدید، میون تاریک ترین لحظات زندگی، روشنایی ها رو جستجو کنن، قدم اول اینه که کمک شون کنید تا وجود و حضور سیاهی رو ببینن و اونو بپذیرن.
پس برای اینکه والدین خوبی باشید، قرار نیست فرزندانتون رو از آسیب دور نگه دارید، بلکه باید کنارشون باشید تا به مرور و متناسب با ظرفیت شون، در معرض رنج های دنیا قرار بگیرن تا برای درد و غمی که بخش جدایی ناپذیر زندگی روزمره همه ماست، آمادگی داشته باشن. یه سری چیزا، مثل شیشه، ذات شکننده ای دارن و موادی هم، مثل فولاد درست برعکس عمل می کنن و بسیار مقاومند. این وسط چیزایی هم وجود دارن که با قرار گرفتن در معرض فشار، محکم تر میشن و در غیر این صورت، توان شون تحلیل میره؛ درست مثل استخوان ها و ماهیچه های انسان.
به عنوان مثال، اگه دست شما یک ماه تموم تو گچ باشه، یا تمام وقت تون رو توی رختخواب، به فیلم دیدن سپری کنید، عضلات تون تحلیل میره و قدرت استخوان هاتون تضعیف میشه. روان انسان هم عملکرد مشابهی داره، به همین دلیل، یک زندگی، بدون وجود عوامل استرس زا، بدون رنج و بدون چالش، روان انسان رو ضعیف و شکننده می کنه.
بنابراین والدین بیش از حد محافظه کار، علی رغم قصد شون برای حکایت، در واقع دارن آسیب جبران ناپذیری به بچه هاشون وارد می کنن. البته، همانطور که فشار بیش از حد، به شکستن استخوان منجر میشه، آدم ها هم زیر بار فشار زیاد، خم میشن و می شکنن، پس قرار نیست کودکان رو میون آشفته بازار زندگی رها کنیم، اما باید بدونیم که اون ها هم درست مثل سایر انسان ها، برای سختی و رنج مواجه بشن.
من اینو می فهمم که تماشای اضطراب، ترس و غم فرزندان تون بسیار دلخراشه، اما برای تجهیز کردن اون ها به ابزاری که برای زنده موندن در این دنیای بی رحم بهش نیاز دارن، چاره ای ندارید، جز اینکه در برابر وسوسه های که واردتون می کنه اون ها رو با دروغ های مخملی، از واقعیت های این دنیا دور نگه دارید، اجتناب کنید. اونا باید بدونن در چه دنیایی قراره عمرشون رو سپری کنن...
حقیقت باعث رهایی
به عنوان مثال: حقایق دردناکی راجع به بی عدالتی، بر احترامی به حقوق انسان ها، سرکوب آزادی اجتماعی، مرگ ناشی از دفاع از ارزش ها همه و همه مسائلی هستن که بچه ها، باید ازش با خبر باشن تا متوجه باشن که اتفاقات این دنیا، گاهی اوقات می تونه تا چه اندازه زیادی غم انگیز باشه. همانطور که همیشه گفتم، در آغوش گرفتن حقیقت اون چیزی که باعث رهایی میشه، نه تجربه خوشبختی دروغینی که به قیمت انکار به دست اومده باشه.
به علاوه تمام کودکان در طی این روزها به فرزندان تون یادآوری کنید که اتفاقات مثبتی هم در کنار تمام این سختی ها وجود داره تا کمک شون کنید هیجانات دشوار این روزها رو به شکل سالمی پردازش کنن. چرا که تجربه این روزها فرصت بسیار خوبیه که می تونه به بچه ها یاد بده، همه ما برای کاهش درد و رنج هم نوعان مون، سهم و مسئولیتی داریم.
در واقع درسته که بچه ها باید شانس کودکی کردن رو داشته باشن، اما اگر آموزش زندگی منعطفانه و مسئولانه در کنار واقعیت های تلخ دنیا به فرزندان تون رو نادیده بگیرید، اگر اون ها شانس یادگیری همدلی با اطرافیان شون رو از دست بدن، سرنوشت غم انگیزی در انتظارشونه.
بنابراین، والدین عزیز، لطفا فرزندتون رو از لمس رنج واقعی محروم نکنید. اگه بذر تصویر تحریف شده و رنگارنگ از دنیا تو سر بچه هاتون بکارید، شکنندگی و انتظارات غیر واقع بینانه رو در سال های آینده از جانب اون ها درو خواهید کرد. در حالیکه شاید یک گفتگوی ساده، حول احترام، نوع دوستی و عدالت، فرصتی طلایی برای آموزش مسئولیت پذیری و این موضوع مهم هست که برای حفظ سلامتی خودمون و اطرافیان مون، گاهی ناچار به تحمل سختی هایی هستیم.
بسیار مهمه که بدونید این نسل از کودکان، به دلیل همین تجربه منحصر به فردی که از سر گذروندن، میتونن از خردی بهرمند بشن که نسل های قبلی بهش دسترسی نداشتن؛ به عبارت دیگه عبور سالم از این مسیر ناهموار، قابلیتی رو در وجودشون به یادگار میزاره که برای ادامه مراحل زندگی شون بسیار ارزشمنده و اون چیزی نیست، جز همدلی همکاری! مسئولیت پذیری و نوع دوستی!
سال ها بعد، همه بچه ها با تصویر این روزها، احتمالا خاطرات دردناکی از سختی ها، تغییرات و نا امیدی ها به یاد خواهند داشت، اما همزمان، به یاد آوردن این خاطرات، بهشون نشون میده که قادرن با رنج های دنیا مواجه بشن، اون ها رو پشت سر بذارن و در عین حال نابود نشن🖤