تقویت نوآوری تیمی در کلاس درس

بر اساس تازه ترین تحقیقات جهانی که توسط شرکت اینترنتی گوگل انجام شده است مهم ترین عامل در رسیدن به نوآوری در تیم، «امنیت روانی»[1] است. امنیت روانی حسی از اعتماد میان اعضای گروه که در آن صحبت کردن هر کسی در مقابل سایرین نه مایه شرمساری خواهد بود، نه از طرف آن ها به سخره گرفته می شود، نه بدون دلیل رد خواهد شد و اگر اشتباهی هم اتفاق افتاده باشد تنبیهی در کار نیست. صداقت فردی و احترام متقابل یک خصیصه اخلاقی نیست که برخی داشته باشند و برخی خیر، باید توجه داشت این عوامل عناصری حیاتی در داشتن ارتباط سالم در یک محیط بین افراد مختلف است. بنابراین، در فرآیند آموزش که امروزه در آن ثابت شده بهترین رویه های آموزشی در قالب کار گروهی و شرکت دانش آموزان در فعالیت های دسته جمعی محقق می شود، تلاش در ایجاد چنین بستری بسیار مهم و ضروری است. در این یادداشت به برخی موارد در زمینه ایجاد چنین بستری اشاره خواهیم کرد. محوریت اصلی تمامی این نکات حول عملکرد معلم به عنوان گرداننده اصلی تعاملات در کلاس درس می چرخد.
قبل از هر چیز، معلم باید دائما خود را در معرض اطلاعات و مطالب افراد تاثیرگذار در این زمینه قرار دهد. وقتی یک معلم به دانش موجود در این زمینه تسلط داشته باشد و همواره آن را به روز کند علاوه بر تحریک انگیزه شخصی و بهبود روحیه فردی خود، به راحتی و با رویکردی صادقانه می تواند در مقابل انواع چالش های رفتاری عکس العمل مناسب ارائه دهد. یک معلم باید بتواند رابطه عاطفی قوی با دانش آموزان داشته باشد تا مجاری اصلی نفوذ به ذهن آن ها را پیدا کرده و در فرآیند یادگیری از آن استفاده کند.
معلم باید دانش آموزان خود را برای بیان اتفاقات زندگی خود در قالب داستان و روایت تحریک کند. این روایت می تواند از تعاملات مهم آن ها در زندگی روزمره مشتق شود. یا دانش آموزان می توانند کتاب ها یا داستان های مورد علاقه خود را در کلاس درس برای دیگران بخوانند، خلاصه ای از آن ارائه دهند یا دلیل توصیه آن به دیگران را برای همکلاسی های خود بیان کنند. تحت این شرایط پس از مدتی شما مجموعه ای از دیدگاه های ارزشمند (از نظر افراد حاضر در کلاس) خواهید داشت و اطلاعات مربوط به علایق تمامی افراد کلاس بین هم توزیع می شود که می تواند کمک بزرگی در بهبود تعاملات افراد در کلاس درس کند.
معلم می تواند ارتباط خود را با دانش آموزان از طریق ارتباط با خانواده آن ها تا حد بسیار زیادی نزدیک و عمیق کند. برای مثال اگر معلم بتواند حداقل یکبار در سال به خانه دانش آموز سر بزند حسی از اعتماد و احساس مسئولیت معلم نسبت به او ایجاد می شود. این امر موجب توجه بیشتر و وفاداری دانش آموز به کلاس درس شده و محیط درس را به فضایی مهم برای او تبدیل می کند.
به صورت دوره ای از دانش آموزان بخواهید در مورد علایق، نگرانی ها، کارهایی که در آینده می خواهند انجام دهند بنویسند. به منظور شکل دهی محیط امن در کلاس نخست این کار به صورت فردی انجام شود و پس از آن در صورت تمایل دانش آموزان گروه های دونفره تشکیل داده و راجب این مسائل به صورت گروهی در کلاس درس صحبت کنند.
مواردی که ذکر آن رفت مسائل پیچیده آموزشی نیست و در ظاهر اموری ساده به نظر می رسند. اما باید توجه داشت اجرای همین امور ساده به واسطه تاثیری که بر روحیه دانش آموزان دارد محیط مدرسه را از یک فضای بیگانه و رنج آور برای دانش آموز به محیطی امن و آرامش پذیر تبدیل می کند. تحت این شرایط امکان انجام فعالیت های گروهی با ترکیب انگیزه فردی دانش آموزان فراهم شده و به طبع همان طور که در مقدمه یادداشت بیان شد احتمال کسب موفقیت به مراتب افزایش خواهد یافت.
[1] Psychological Safety